فیلامان لامپ چیست؟

نور لامپ‌های رشته­‌ای مشابه نور خورشید است. لامپ‌های کم‌مصرف قدیمی نتوانستند این ویژگی را تأمین کنند و به همین دلیل هنوز هم شاهد حضور لامپ‌های رشته­‌ای در بازار هستیم. اما امروزه تکنولوژی LED این مشکل را حل کرده و جایی برای لامپ‌های رشته­‌ای در بازار باقی نمانده است. بنابراین به لطف تکنولوژی و علم پیشرفته امروزه، لامپ‌های فیلامانی می‌توانند به‌اندازه لامپ‌های رشته‌­ای نور تولید کنند. در این مقاله قصد داریم ببینم فیلامان لامپ چیست و به بررسی لامپ فیلامنتی بپردازیم. با ما همراه باشید.

آشنایی با فیلامان لامپ

فیلامان لامپ در گروه لامپ­‌هایی قرار می­‌گیرند که در واقعی به‌نوعی ال‌ای‌دی هستند و با این که ظاهری شبیه به لامپ‌های رشته­‌ای قدیمی دارند، اما مصرف برق آن­ها بسیار کمتر و ویژگی‌­های آن­ها مطلوب­‌تر است. در لامپ‌های رشته‌­ای قدیمی، در درون حباب رشته‌­های تنگستن استفاده شده است. اما در فیلامان لامپ‌ها از رشته­‌های فیلامانی ال‌ای‌دی در ساختار لامپ استفاده شده و به‌جای این که همچون لامپ‌های قدیمی از گرما برای تولید نور استفاده کند، از دیودهای ساطع‌کننده نور به‌منظور تولید و انتشار نور بهره برده است. فیلامان لامپ‌ها به لامپ‌های رشته­‌ای کربنی نیز مشهور هستند. گفتنی است باتوجه‌به تشابه اسمی بین فیلامان گیاه و فیلامان لامپ، لازم است اشاره کنیم که فیلامان ساقه نازکی است که از بساک، در قسمت نر گل حمایت و پشتیبانی می­‌کند.

برای اینکه بدانید که اساسا لامپ از کی؟ چگونه؟ و توسط چه کسی ساخته شد؟ و سیر تکاملش چگونه است، مقاله تاریخچه ساخت لامپ را مطالعه کنید.

ساختار فیلامان لامپ به شکلی است که از طریق شاخه­‌های تراشه COB، لامپ‌های ال‌ای‌دی می­‌توانند نور آبی ساطع کنند. لایه پوششی فسفر حاوی سیلیکون روی تراشه COB قرار می‌­گیرد و نور آبی را به نور موردنیاز مشتری تبدیل می­‌کند. بنابراین به این لامپ­‌ها، لامپ‌های ال‌ای‌دی فیلامانی نیز گفته می‌شود.

برای تغییر رنگ نور در این لامپ‌­ها از رنگ­‌های مختلف فسفر استفاده می‌­شود؛ مانند دمای کمتر یا بیشتر، آفتابی یا مهتابی، فسفر زردتر، نور زردتر و گرم‌تر. زیبایی، جذابیت و حس نوستالژیک و شباهت آن با لامپ‌های قدیمی، محبوبیت بسیاری برای این نوع لامپ به وجود آورده است.

ویژگی­‌های فیلامان لامپ

یک فیلامان لامپ در حدود  ۸۵ درصد کمتر از لامپ رشته‌ای معادل، هزینه برق دارد. مثلاً فیلامان لامپ ال‌ای‌دی شمعی ۴ وات، معادل یک لامپ رشته‌ای شمعی ۶۰ وات نور می‌دهد. مقاومت یک لامپ یا حباب فیلامانی با افزایش دمای فیلامان تغییر می­کند و این به معنای غیر اهمی بودن این نوع لامپ­‌ها است.

طول عمر لامپ‌های ال‌ای‌دی، حداقل ۱۵ برابر طول عمر لامپ‌های رشته‌ای است. البته بعضی از کارخانه‌های تولیدکننده، طول عمر لامپ‌های ال‌ای‌دی خود را تا ۴۰ برابر نیز اعلام می‌کنند.

نور لامپ ال‌ای‌دی فیلامانی، بسیار نزدیک به نور لامپ‌های رشته‌ای است. از این نظر، می‌توان گفت که با این ویژگی، دیگر لامپ‌های رشته‌ای قدیمی، هیچ برتری نسبت به لامپ‌های نسل جدید ال‌ای‌دی ندارد.

نوع دیگری از لامپ‌های حبابی وجود دارد که لامپ گازی نامیده می‌شود. برای آشنایی با این نوع لامپ‌ها، به مقاله انواع لامپ‌های گازی سر بزنید.

اجزای تشکیل‌دهنده لامپ‌های فیلامانی

فیلامان لامپ‌ها از قسمت‌­های زیر تشکیل می‌­شوند:

۱. تراشه­‌های یک واتی فیلامانی

هر تراشه سی او بی (COB) این لامپ دارای ۲۲ عدد ال‌ای‌دی ۳ ولت است. تراشه‌های ال‌ای‌دی بسیار زیادی در این لامپ‌ها وجود دارند که همانند نوارهای نازک فلزی هستند و به‌صورت تک‌شاخه ساخته شده‌اند. این تراشه‌ها می‌توانند در تمام جهت‌ها نور را منتشر کنند. مصرف برق هر شاخه آن حدود ۱۳ میلی‌آمپر و توان هر شاخه حدود ۱۳ میلی‌متر آن، کمتر از یک وات است.

۲. حباب لامپ ال‌ای‌دی فیلامانی

درایور این لامپ‌ها مبدل یکسوکننده تمام موج دارد و برق ۲۲۰ ولت شهری را به برق مستقیم و متناسب با نوع لامپ و تراشه‌های لامپ سی او بی تبدیل می‌کند. دلیل خراب‌شدن فیلامان لامپ‌ها را نیز می‌توان از طرف همین درایورها دانست که در بخش انتهایی و داخل محفظه خالی سرپیچ قرار می‌گیرند. جهت تعمیر فیلامان لامپ می‌توانید آن را به نماینده مرجوع کنید و یا از یک تعمیرکار لامپ کمک بگیرید. یک لامپ سه طرفه دارای دو فیلامان با وات مختلف است، معمولاً یک فیلامان ۵۰ واتی و یک فیلامان ۱۰۰ واتی. فیلامان­‌ها به مدارهای مجزا متصل می‌­شوند که می­‌توانند ابتدا با استفاده از یک سوکت سه‌طرفه مخصوص بسته شوند. سوئیچ در سوکت سه‌طرفه به شما امکان می‌دهد که از بین سه سطح نور مختلف، دست به انتخاب بزنید.

۳. سرپیچ فیلامان لامپ

فیلامان لامپ‌ها با سرپیچ‌های متفاوتی تولید و به بازار ارائه می‌شوند. مخترع این نوع پایه‌ها توماس ادیسون است و این پایه‌ها E نام دارند. این پایه‌ها به‌صورت گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرند. پرکاربردترین آن‌ها،  E۲۷ با قطر ۲۷ میلی‌متر است. بعد از نوع E۲۷، E۱۴ بیشترین استفاده را در بین کاربران دارد و برای اتصالات کوچک‌تر مورداستفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت ال‌ای‌دی معمولی و ال‌ای‌دی فیلامانی

ال‌ای‌دی فیلامانی بر خلاف ال‌ای‌دی معمولی مانند لامپ‌های رشته‌ای قدیمی، به‌طورکلی از شیشه ساخته شده‌اند. همچنین باتوجه‌به این‌که یک‌رشته به‌تنهایی نور کافی را تولید نمی‌کند، فیلامان لامپ­‌ها دارای چندین رشته هستند تا بتوانند به‌اندازه کافی نور ساطع کنند. بنابراین بسیاری از ال‌ای‌دی‌های فیلامانی دارای ۴ رشته یا بیشتر هستند. به همین دلیل، این نوع ال‌ای‌دی‌ها ظاهری شبیه به لامپ‌های آنتیک ادیسونی دارند.

تفاوت اصلی بین این دو لامپ ال‌ای‌دی، معمولاً در تعداد و محل قرارگیری ال‌ای‌دی­‌ها است. برای مثال در یک لامپ ال‌ای‌دی معمولی، از یک ال‌ای‌دی بزرگ یا گروهی از ال‌ای‌دی‌های کوچک استفاده می‌شود. درحالی‌که در ال‌ای‌دی فیلامانی، دیودها را در امتداد چندین خط یا رشته مختلف پخش می‌کنند. به همین دلیل به سینک‌های حرارتی کوچک‌تری نیاز دارند.

از نظر طول عمر نیز، ال‌ای‌دی فیلامانی معمولاً طول عمر کمتری نسبت به ال‌ای‌دی‌های معمولی دارد، به‌گونه‌ای که طول عمر آن‌ها بین ۱۵هزار تا ۴۰ هزار ساعت است. درحالی‌که طول عمر ال‌ای‌دی‌های معمولی، حدوداً ۵۰ هزار ساعت است، طول عمر ال‌ای‌دی‌های معمولی از ال‌ای‌دی‌های فیلامانی بیشتر است.

نتیجه این تفاوت‌ها این است که ال‌ای‌دی‌های معمولی دارای زاویه نوری ۱۸۰ درجه هستند. این در حالی است که ال‌ای‌دی‌های فیلامانی به‌عنوان یک لامپ رشته‌ای دارای این زاویه نوری هستند. بنابراین یک فیلامان لامپ ال‌ای‌دی، بهتر می‌تواند فضاهای مختلف ساختمان را روشن کند.

همچنین فیلامان لامپ‌ها باتوجه‌به تنوعی که دارند، ممکن است از نظر برخی از مصرف‌کنندگان جذاب‌تر باشند. به همین دلیل می‌تواند گفت این نوع لامپ‌های ال‌ای‌دی باتوجه‌به میزان نوری که تولید می‌کنند و ظاهر جذابی که دارند، محبوب هستند.

انواع فیلامان لامپ

۱. فیلامان لامپ حبابی بزرگ ال‌ای‌دی:

این نوع لامپ­‌ها در دکور فروشگاه‌­ها و کافی­‌شاپ­‌ها برای تزئین فضا به‌کار می‌­روند.

۲. فیلامان لامپ‌های حبابی ال‌ای‌دی:

این نوع لامپ‌­ها در منازل، لوسترها، اتاق‌­ها و سرویس‌­های بهداشتی استفاده می­‌شوند.

۳. فیلامان لامپ شمعی ال‌ای‌دی:

این نوع لامپ‌­ها در چراغ‌­های مطالعه، چراغ‌خواب‌ها، لوسترها، آباژور و سرویس­‌های بهداشتی به‌کار برده می‌شوند.

۴. فیلامان لامپ اشکی ال‌ای‌دی:

این نوع لامپ از نظر فنی هیچ تفاوتی با فیلامان لامپ‌های شمعی ندارد و کاربرد مشابه آن­ها دارند.

کلام آخر

در این مقاله تلاش کردیم ساختار فیلامان لامپ و کاربردهای آن را تشریح کنیم. بدین منظور در ابتدا فیلامان لامپ را توضیح دادیم و سپس اجزای سازنده آن را توصیف کردیم. تفاوت ال‌ای‌دی فیلامانی را با ال‌ای‌دی معمولی را به‌تفصیل شرح دادیم و در آخر نیز 4 نوع محبوب از لامپ‌های ال‌ای‌دی فیلامانی را معرفی کردیم.

سؤالات متداول:

چرا فیلامان لامپ‌ها غیر اهمی هستند؟

مقاومت یک لامپ یا حباب فیلامانی با افزایش دمای فیلامان تغییر می‌­کند و این به معنای غیر اهمی بودن این نوع لامپ­‌ها است.

چه تعداد فیلامان در یک حباب لامپ تعبیه شده است؟

یک لامپ سه طرفه دارای دو فیلامان با وات مختلف است، معمولاً یک فیلامان ۵۰ واتی و یک فیلامان ۱۰۰ واتی. فیلامان­‌ها به مدارهای مجزا متصل می­‌شوند که می‎توانند ابتدا با استفاده از یک سوکت سه‌طرفه مخصوص بسته شوند. سوئیچ در سوکت سه‌طرفه به شما امکان می‌دهد که از بین سه سطح نور مختلف، دست به انتخاب بزنید.

فیلامان در گیاهان چیست؟

باتوجه ‌به تشابه اسمی بین فیلامان گیاه و فیلامان لامپ، لازم است اشاره کنیم که فیلامان ساقه نازکی است که از بساک، در قسمت نر گل حمایت و پشتیبانی می‌­کند.