اگر ماه نباشد، چه میشود؟ در قسمت هیجانانگیز فیلمها و افسانههای اروپایی معمولا یا ترس از نابودی زمین دیده میشود یا نابودی خورشید و یخزدن زمین که منجر به از بین رفتن بشر میشود. کمتر دیده شده که نبودن ماه به چشم نویسندگان و کارگردانان مشهور سینما بیاید و فیلمنامهی مهیجی از آن ساخته و پرداخته شود. از شما میپرسم به نظر شما اگر ماه بر زمین نتابد چه اتفاقی میافتد؟
ماه با بازتاباندن نور خورشید، باعث روشنایی شب در این سیاره میشود. در بین 173 قمر موجود در منظومه شمسی، ماه به عنوان پنجمین قمر طبیعی بزرگ شناخته میشود. قطر ماه در حدود 3500 کیلومتر است و جالب است بدانید که برخلاف زمین، ماه نه دارای آب است، نه هوا، نه زندگی و نه میدان مغناطیسی.
علاوه بر این، ماه در تمامی فرهنگها، زبانها و ادبیات نقش مهمی دارد و از آن در مفاهیم مختلفی استفاده میشود. اما حالا تصور کنید همین ماهی که ما هر شب در آسمان میبینیم، از فردا ناپدید شود و دیگر اثری از آن باقی نماند. فکر میکنید نبودش چه تاثیری بر زندگی ما زمینیان خواهد داشت؟ در این مقاله قصد داریم در این باره صحبت کنیم. همراه ما باشید.
تاثیر ماه بر جزر و مد
در واقع یکی از اثراتی که ماه بر زمین میگذارد، جزر و مد است. در تعریف اولیه به پایین رفتن و بالا آمدن آب سطح دریاها و اقیانوسها جزر و مد گفته میشود و این دو اثر را از وجود نیروی جاذبهای به غیر از جاذبه زمین میدانیم.
اگر مدتی را در کنار آب دریا یا اقیانوس سپری کنید، متوجه میشوید که سطح آب در هر شبانهروز به طور دقیق در هر 24 ساعت و 50 دقیقه، دو بار بالا میآید که به آن مد و دو بار پایین میرود که به آن جزر گفته میشود. اگر ماه و خورشید در یک راستا قرار بگیرند، جاذبه بیشتر بوده و اثرات جزر و مدی بیشتر خواهد شد. در دریاچهها، مد بسیار جزئی بوده و بنابراین در دریاچه خزر مد محسوس نیست. در خلیج فوندی واقع در ساحل شرقی کانادا، آب گاهی تا 20 متر پایین میرود و کشتیها برای به گل ننشستن، قبل از جزر خود را از ساحل دور کرده و تغییر مکان میدهند.
جزر و مد کامل
نیرویی که ماه بر امواج جزر و مد اعمال میکند، دوبرابر نیروی وارده توسط خورشید است، در نتیجه جزر و مد به وضوح تابعی است از گردش ماه به دور زمین. با این وجود، اگر ماه ناپدید شود، پدیده جزر و مد بهطور کامل از بین نمیرود و خورشید تا حدودی نبود آن را جبران میکند.
یکی از نورهای موجود در طبیعت نور فرابنفش است که کاربردهای بسیاری دارد، در مقالهی نور فرابنفش چیست؟ بهطور کامل این نور را معرفی کردیم.
تاثیر نیروی گرانشی ماه بر گردش زمین
پیشتر زمین سریعتر به دور محور خودش میچرخید؛ در واقع خیلی سریعتر از امروز. اگر بخواهید دقیقتر بدانید، مدت زمان گردش زمین به دور خودش تنها 6 ساعت بوده است، اما حالا چطور این 6 ساعت به 24 ساعت تبدیل شده است؟ درست است، ماه در این موضوع نقش بهسزایی داشته است.
حرکت امواج نیروی جاذبه ماه که به زمین میرسند، از حرکت دورانی خود کره زمین کندتر است. کره زمین و ماه هر کدام با توجه به نحوه گردش دورانی خود، سعی میکنند این نیرو را کنترل و خنثی کنند. تحت تاثیر این تقابل انرژی بین دو سیاره از سرعت گردش زمین کاسته میشود، ولی در مقابل این انرژی به کره ماه منتقل شده و در نتیجه بر سرعت گردش آن به دور محورش میافزاید. به همین دلیل کره ماه به مرور از زمین دور میشود.
کمکم بر اثر فاصلهگرفتن ماه از زمین، این 24 ساعت میتواند دچار تغییر شود، اما در مدت زمانی بسیار طولانی و نه به این زودیها.
در نتیجه اگر ماه از آسمان ناپدید شود، این فرآیند برعکس نمیشود، اما دیگر نمیتواند ادامه داشته باشد. این مسئله میتواند خوشایند یا ناخوشایند تلقی شود؛ بسته به اینکه مدت زمان مطلوب و کافی در روز برای شما چه میزان باشد.
در مقالهی چگونه میتوان نور تولید کرد؟ دربارهی رفتار نورها و انواع نورهای موجود در طبیعت صحبت کردیم.
تغییر فصول سال
زمین یک بار در سال به دور خورشید میگردد، اما چهار فصل در کره زمین به وجود میآید و طول شبها و روزها در هر فصل متفاوت است. این تفاوت ناشی از کجی محور زمین است که میتواند در طول زمان دچار تغییر نیز شود. محور زمین یک خط فرضی است که قطبهای شمال و جنوب را به هم متصل میکند. اما محور زمین بهصورت مستقیم از بالا به پایین کشیده نشده، بلکه با حدود 45/23 درجه در مقایسه با صفحه مداری کج شده است و همین امر و البته حرکت زمین به دور خورشید، موجب تغییر فصل در سیاره ما میشود.
ممکن است بخواهید دربارهی زرد بودن نور خورشید بدانید، در مقالهی چرا نور خورشید زرد است؟ به این موضوع کامل پرداختیم.
مزایای وجود ماه
دانستنش خالی از لطف نیست که کجی محور زمین در یک دوره 41 هزار ساله از مقدار 22/1 درجه تا 24/5 درجه تغییر کرده و دوباره به مقدار اولیه باز میگردد. اما بدون قمری بزرگ که قادر باشد تغییرات در کجی را تعدیل کند، اتفاقات و نوساناتی گستردهتر و غیرقابل پیشبینی رخ خواهد داد. برای نمونه، محور گردش مریخ در طول 10 تا 20 میلیون سال گذشته در یک بازه 13 تا 40 درجه متغیر بوده است. این پایداری طولانیمدت محور زمین از بهترین مزایای داشتن یک قمر بزرگ به نام ماه است.
ماه مزایای بسیاری دارد، اگر میخواهید از دیگر تاثیرات ماه بر روی سلامت انسان مطلع شوید، به مقالهی تاثیر ماه بر خواب سر بزنید.
کلام آخر
به جز تمامی موارد ذکرشده در خصوص فواید و اثرات ماه، شاید بااهمیتترین هدیه این قمر بزرگ زمین به ما، درسهایی باشد که به ما داده است. برای مثال، اگر ماه نبود نیوتن برای قوانین گرانش و حرکت با مشکلات بسیاری مواجه میشد. به علاوه وجود ماه، سنگبنای مهمی برای کشف منظومه خورشیدی است.
سوالات متداول:
سطح آب در طول شبانهروز چند بار بالا و پایین میآید؟
سطح آب در هر شبانهروز بهطور دقیق در هر 24 ساعت و 50 دقیقه، دوبار بالا میآید که به آن مد و دوبار پایین میرود که به آن جزر گفته میشود.
چند قمر در منظومه شمسی وجود دارد؟
در منظومه شمسی 173 قمر وجود دارد که ماه به عنوان پنجمین قمر طبیعی بزرگ شناخته شده است.
ماه چه مزایایی دارد؟
ماه، تغییرات ایجادشده در کجی زمین را تعدیل میکند و از ایجاد اتفاقات و نوساناتی گستردهتر و غیرقابل پیشبینی پیشگیری میکند.