لامپ مهتابی یا لامپ فلورسنت جزو گروه لامپ‌های بخار جیوه تخلیه در گاز کم است که از خواص فلورسانس برخوردار است. در این نوع لامپ ولتاژ ورودی به دو سر لامپ، گاز نئون یا آرگون درون آن داغ شده و به‌واسطه این فرایند گاز جیوه‌ای که در درون لامپ مهتابی است بخار می‌شود. از طرف دیگر ورود و انتقال جریان برق به ولتاژ فیلامان داخل لامپ مهتابی، آن‌ها را نیز گرم می‌کند. فیلامان‌‌های داخل این لامپ نیز با موادی پوشانده شده‌اند که در اثر گرم‌شدن الکترون آزاد می‌کنند. در ادامه این فرایند، الکترون‌ها به اتمهای بخار شده جیوه برخورد می‌کنند و آن‌ها را فعال می‌کنند. این تحریک و فعال‌شدن به‌صورت موقتی است؛ به‌طوری‌که الکترون‌های جیوه به شکل قبلی خود بازمی‌گردند و از اتمهای بخارشان پرتو فرابنفش ساطع می‌شود. در ادامه این پرتوها با لایه‌های فسفر داخل لامپ مهتابی برخورد می‌کنند و در نتیجه درخشش فسفر، نور متمایل به سفیدی ساطع می‌شود. باتوجه به شرحی که از فرایند تولید نور در لامپ مهتابی داشتیم، در این مقاله قصد داریم به بررسی رنگ نور ساطع شده از لامپ مهتابی بپردازیم. اگر شما نیز می‌خواهید بدانید نور مهتابی چه رنگی است، با ما همراه باشید.
ساختار لامپ مهتابی
لامپ مهتابی معمولاً حالتی مانند یک لوله شیشه‌ای دارد. این نوع لامپ از تکنولوژی جدیدی نسبت به لامپ‌های رشته‌ای برای تولید نور بهره می‌برد که می‌تواند نور زیادی ساطع کند و دمای کمتری داشته باشد. سطوح داخلی لامپ فلورسنت یا مهتابی با نمک‌های فلزی فلورسنتی همچون سیلیکات روی و سولفید روی و … پوشیده شده و از بخار جیوه کم‌فشار پر شده است. لامپ‌های مهتابی رنگ‌های فراوانی دارند که برخی از آن رنگ‌ها شامل زرد، آبی، سبز لیمویی، سفید، نارنجی، فوشیا و آفتابی می‌شوند.
لامپ‌های رشته‌ای نوری همچون نور خورشید دارند و دلیل اینکه هنوز این نوع لامپ‌ها در بازار موجود هستند و مورداستفاده قرار می‌گیرند این است که لامپ‌های کم‌مصرف اولیه این ویژگی لامپ‌های رشته‌ای یعنی داشتن نوری همچون نور خورشید را نداشتند. اما خوب است بدانید که تکنولوژی ال‌ای‌دی خلأ وجود نوری همچون نور خورشید را در لامپ‌های کم‌مصرف اولیه، جبران کرده است و لامپ‌های فیلامانی که مبتنی بر این تکنولوژی تولید شده‌اند می‌توانند نوری مشابه نور لامپ‌های رشته‌ای تولید کنند. لامپ‌های ال‌ای‌دی در حدود ۵۰ درصد بهینه‌تر از لامپ‌های فلورسنت هستند و در نتیجه انرژی کمتری مصرف می‌کنند. ال‌ای‌دی‌ها معمولاً دوبرابر لامپ‌های مهتابی عمر می‌کنند و در نتیجه شما کمتر به تعویض لامپ و صرف هزینه نیاز خواهید داشت. اگر می‌خواهید با لامپ‌های فیلامانی آشنا شوید و بدانید چگونه کار می‌کنند، بهتر است سری به مقاله فیلامان لامپ چیست؟ بزنید.
اجزای تشکیل‌دهنده لامپ مهتابی
اجزای تشکیل‌دهنده لامپ مهتابی عبارتند از:
- الکترود
- گاز
- فسفر
الکترود
این قسمت وظیفه ساطع کردن الکترون‌ها را برعهده دارد. ما به‌طورکلی دو نوع الکترود داریم که یکی از آن‌ها در دمای ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد و دیگری در دمای ۹۰۰ درجه سانتی‌گراد، الکترون منتشر می‌کنند. عموماً لامپ‌های مهتابی از الکترودهای نوع دوم، یعنی الکترودهایی که در دمای ۹۰۰ درجه الکترون ساطع می‌کنند، بهره می‌برند.
گاز
در ساختار لامپ مهتابی، میزان بسیاری اندکی از جیوه وجود دارد که در زمان روشن شدن، فلز جیوه در فشار بسیار کمی تبخیر شده و در این فشار پایین، عبور جریان برق از بخار جیوه باعث می‌شود که جیوه بتواند انرژی خود را در یک طول موج خاص ساطع کند. این نور، انرژی نوری تولید می‌کند که در ناحیه ماورا بنفش است و طول موجی برابر با 253/7 نانومتر دارد.
فسفر
فسفر قسمتی است که حباب داخلی لامپ را تشکیل می‌دهد. این قسمت زمانی که توسط نور فرابنفش تحریک شود، شروع به ساطع کردن نور مرئی می‌کند.
در ادامه می‌توانید به مقاله لامپ مهتابی چگونه کار می‌کند، سر بزنید و با انواع این نورها آشنا شوید.
دسته‌بندی لامپ‌های مهتابی یا فلورسنت بر اساس رنگ نور
رنگ‌بندی نور لامپ‌های مهتابی یا فلورسنت مبتنی بر موادی است که به فسفر موجود در لایه‌های داخلی لامپ اضافه می‌شود. باتوجه به این موارد و شاخص نمود رنگی، می‌توان رنگ‌های متنوعی از نور لامپ‌های مهتابی یا فلورسنت تهیه کرد. از بهترین و پرکاربردترین لامپ‌هایی که از آن‌ها استفاده می‌شد، لامپ‌های فلورسنت هستند که در اواخر دهه ۱۹۲۰ طراحی و عرضه شدند. این نوع لامپ‌های قیمت ارزان‌تری نسبت به سایر لامپ‌ها داشته و کاربرد بیشتری نیز دارند. همچنین لامپ‌های فلورسنت عمری طولانی نیز دارند. اگر شما می‌خواهید با لامپ‌های فلورسنت و انواع مختلف این نوع لامپ‌ها آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم که مقاله انواع لامپ‌های فلورسنت را مطالعه کنید. انواع رنگ لامپ مهتابی یا فلورسنت از نظر موادی که با فسفر ترکیب می‌شوند و تفاوت رنگ‌ها را رقم می‌زنند، عبارتند از:
لامپ‌های مهتابی ترایبند
این نوع از لامپ‌های مهتابی از سه‌لایه فسفر تشکیل می‌شوند و به همین دلیل است که به آن‌ها لامپ مهتابی ترایبند می‌گویند. معمولاً رنگ نور این لامپ‌ها به‌صورت ملایم است و شما می‌توانید رنگ‌های متنوع با غلظت ملایم تهیه کنید. این نوع لامپ مهتابی نسبت به سایر لامپ‌ها، شار نوری بیشتری دارد. ویژگی و خاصیت جذاب این نوع لامپ این است که باگذشت زمان و کهنه‌ترشدنش، دچار افت شار نوری نمی‌شود و به همین خاطر است عمر و دوام بیشتری نسبت به سایر لامپ‌های فلورسنتی موجود در بازار دارد.
لامپ‌های هالو فسفات
از آن جایی‌که در ساختار این لامپ‌ها از تنها یک‌لایه فسفر استفاده می‌شود، به آن‌ها لامپ هالو فسفات گفته می‌شود. این نوع لامپ‌ها از لحاظ شاخص نمود رنگی، درجه بالایی دارند و عموماً در دسته نورهای با رنگ غلیظ قرار می‌گیرند که برای فروشگاههای لباس بسیار گزینه مناسبی هستند.
لامپ‌های مهتابی نور سفید
این نوع لامپ‌های مهتابی را اصطلاحاً نور روز سفید یا همان نور سفید می‌نامند. این رنگ که از لامپ فلورسنت منتشر می‌شود، دمایی برابر با ۵۰۰۰ تا ۶۰۰۰ درجه کلوین (K) دارد و از آن جایی که شباهت بسیاری با نور ماه، یا همان مهتاب، دارند در فارسی به آن‌ها لامپ‌های مهتابی می‌گویند. میزان نور سفید ساطع شده از لامپ مهتابی بسیار بالا است تا جایی که به کمک آن‌ها می‌توان هر مکان تاریکی مانند انبار یا زیرزمینی را به‌راحتی روشن کرد. ضمناً از لامپ مهتابی در فروشگاههای مواد غذایی، بوتیک‌ها و باشگاه‌های ورزشی نیز زیاد استفاده می‌شود.
کره زمین با بازتاب نور خورشید توسط ماه، روشن می‌شود. منظومه شمسی ۱۷۳ قمر دارد که ماه به لحاظ مساحت با داشتن ۳۵۰۰ کیلومتر مساحت، پنجمین قمر طبیعی آن است. این سیاره نه آب دارد، نه هوا، نه شرایط زندگی و نه اصلاً میدان مغناطیسی دارد؛ درست برخلاف کره زمین. همچنین در همه فرهنگ‌ها و زبان و ادبیات آن‌ها بسیار نقش پراهمیتی دارد و مورداستفاده آن مختلف است. با این تعاریف، تصور کنید که یک روز ماه نباشد، فکر می‌کنید که چه اتفاقی در زندگی ما انسان‌ها رخ می‌دهد و چه تأثیری روی زندگی ما دارد؟ بنابراین اگر این سؤال‌ها نیز در ذهن شما مطرح است و می‌خواهید جوابشان را بدانید، توصیه می‌کنیم سری به مقاله اگر ماه نباشد، چه می‌شود، بزنید.
لامپ‌های مهتابی نور آفتابی
گروهی دیگر از لامپ‌های مهتابی هستند که نوری مشابه با نور آفتاب یا همان نور طبیعی ساطع می‌کنند. دمای این رنگ در حدود ۲۷۰۰ تا ۳۰۰۰ درجه کلوین است و به دلیل نور ملایم و دلپذیر ساطع‌شده از این لامپ، معمولاً آن را در سالن‌های نشیمن و غذاخوری استفاده می‌کنند.
لامپ‌های سقفی خطی معلق
لامپ‌های سقفی خطی معلق که دارای لامپ‌های فلورسنت هستند برای ایجاد نور محیط ایده‌ال هستند و کاملاً با ظاهر صنعتی مدرن مطابقت دارند. این نوع لامپ‌ها برای آشپزخانه‌های بسیار مدرن که سقف بزرگی دارند، بسیار مناسب هستند.
لامپ‌های مهتابی نور صدفی یا نور سرد
برخی از لامپ‌های مهتابی، نور صدفی را منتشر می‌کنند که اندکی روشن‌تر از نور آفتابی است و دمای رنگ آن برابر با ۴۰۰۰ درجه کلوین است. این لامپ‌ها را عموماً در مکان‌های عمومی، سرویس بهداشتی، ادارات و دفترها و فضاهای باز و … به‌کار می‌برند. به دلیل نور جذابی که این نوع لامپ‌ها دارند، می‌توانند انرژی مثبت و حال خوش افراد را تقویت کنند.
در هنگام تماشای آسمان شب، سؤالات زیادی در ذهن ما نسبت به آسمان و ستارگان آسمان ایجاد می‌شود. سؤالاتی از قبیل: تعداد ستارگان آسمان چند تا است؟ فاصله ستارگان آسمان تا زمین چقدر است؟ کدام ستاره پرنورتر است؟ و سؤالات دیگری ازاین‌قبیل. همه این ستارگان که ذهن ما را مشغول خود می‌کنند عضو منظومه شمسی هستند. برای پاسخ به این سؤال که کدام ستاره در منظومه شمسی پرنورتر است، توصیه می‌کنیم مقاله پرنورترین ستاره منظومه شمسی را بخوانید.
کلام آخر
لامپ‌های فلورسنت یا مهتابی، نوعی از لامپ‌ها هستند که امروزه بسیار پرکاربرد هستند. این لامپ‌ها علاوه بر انتشار نور بیشتر، دمای کمتری دارند. این لامپ‌ها قابلیت نصب و استفاده در جاهای مختلف را دارند و شما می‌توانید مطابق با سلایق خود، لامپ مهتابی با رنگ مناسب را خریداری کنید. در این مقاله از مجله بروکس تلاش کردیم به بررسی ساختار این لامپ‌ها و رنگ‌های انواع مختلف آن بپردازیم.
سؤالات متداول
چند رنگ لامپ مهتابی را می‌شناسید؟
زرد، آبی، سبز لیمویی، سفید، نارنجی، فوشیا، آفتابی.
بهترین لامپ فلورسنت برای آشپزخانه چه نوع لامپی است؟
لامپ‌های سقفی خطی معلق که دارای لامپ‌های فلورسنت هستند برای ایجاد نور محیط ایده‌ال هستند و کاملاً با ظاهر صنعتی مدرن مطابقت دارند. این نوع لامپ‌ها برای آشپزخانه‌های بسیار مدرن که سقف بزرگی دارند، بسیار مناسب هستند.
لامپ مهتابی بهتر است یا لامپ ال‌ای‌دی؟
لامپ‌های ال‌ای‌دی در حدود ۵۰درصد بهینه‌تر از لامپ‌های فلورسنت هستند و در نتیجه انرژی کمتری مصرف می‌کنند. ال‌ای‌دی‌ها معمولاً دوبرابر لامپ‌های مهتابی عمر می‌کنند و در نتیجه شما کمتر به تعویض لامپ و صرف هزینه نیاز خواهید داشت.