لامپ یک منبع مصنوعی مهم نور است. در طول 100 سال گذشته، لامپ‌ها به بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی روزمره ما تبدیل شده‌اند. انواع مختلفی از لامپ‌ها در بازار موجود است. عملکرد، مواد مورداستفاده در آنها و مهم‌تر از همه، بهره‌وری انرژی این لامپ‌ها با یکدیگر تفاوت دارد. در این مطلب از مجله بروکس قرار است با شما درباره انواع لامپ‌ها و ویژگی‌های هریک از آنها صحبت کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر همراه ما بمانید.
انواع لامپهای صنعتی
اگرچه پیشرفت تکنولوژی امکان تولید لامپهای مختلف را فراهم کرده است، اما نیروهای خارجی بازار عوامل اصلی مؤثر بر توسعه آنها محسوب می‌شود. بااین‌حال، تولید و توزیع برق در مقیاس بزرگ برای پاسخگویی به تقاضا و تأمین روشنایی الکتریکی بود که رشد بازار را تعیین کرد. روشنایی الکتریکی مزایای زیادی نسبت به نور تولید شده توسط گاز یا نفت دارد. همین موضوع باعث شده است تا به‌مرور انواع لامپهای صنعتی مختلفی وارد بازار شود و به دست مصرف‌کنندگان برسد.
انواع مختلف لامپ عبارت‌اند از:
- لامپهای رشته‌ای
- لامپ هالوژن تنگستن
- لامپهای فلورسنت
- لامپ بخار جیوه
- لامپ متال هالید
- لامپ بخار سدیم فشارقوی
- لامپ بخار سدیم کم‌فشار
- لامپهای ال‌ای‌دی
تنوع مختلف لامپ‌هایی که امروز در بازار وجود دارد، باعث شده افراد ندانند کدام یک از این لامپ‌ها می‌توانند عملکرد مناسب و کاملی برای فضاهای مختلف داشته باشند. در کجا از چه لامپی استفاده کنیم؟ را بخوانید تا بدانید کدام یک از لامپ‌ها برای بخش‌ها و اتاق‌های مختلف مناسب هستند.
لامپ رشته‌ای
منبع نور الکتریکی که بر اساس اصل پدیده رشته‌ای کار می‌کند، لامپ رشته‌ای نامیده می‌شود. به‌عبارت‌دیگر به لامپی که به دلیل درخشش رشته‌های ناشی از جریان در آن، نور می‌تاباند، لامپ رشته‌ای می‌گویند. هنگامی که یک جسم داغ می‌شود، اتم‌های درون جسم از نظر حرارتی برانگیخته می‌شوند. اگر جسم ذوب نشود، الکترون‌های مدار بیرونی اتم‌ها به دلیل انرژی عرضه‌شده، به سطح انرژی بالاتری می‌پرند. الکترون‌های این سطوح انرژی بالاتر پایدار نیستند، آنها دوباره به سطوح انرژی پایین‌تر سقوط می‌کنند. در حین سقوط از سطوح انرژی بالاتر به پایین‌تر، الکترون‌ها انرژی اضافی خود را به شکل فوتون آزاد می‌کنند. سپس این فوتون‌ها به شکل تابش الکترومغناطیسی از سطح جسم ساطع می‌شوند.
این تابش، طول موج‌های متفاوتی خواهد داشت. بخشی از طول موج‌ها در محدوده طول موج مرئی و بخش قابل‌توجهی از طول موج‌ها در محدوده مادون‌قرمز قرار دارند. موج الکترومغناطیسی با طول موج در محدوده مادون‌قرمز، انرژی گرمایی و موج الکترومغناطیسی با طول موج در محدوده مرئی انرژی نور است.
لامپ رشته‌ای به معنای تولید نور مرئی با گرم‌کردن یک جسم است. ساده‌ترین شکل منبع مصنوعی نور، با استفاده از الکتریسیته یک لامپ رشته‌ای است. در اینجا از جریان الکتریکی برای عبور از یک‌رشته نازک و ظریف برای تولید نور مرئی استفاده می‌کنیم. این جریان دمای رشته را به حدی افزایش می‌دهد که نورانی می‌شود.
انواع لامپهای رشته‌ای
امروزه لامپهای رشته‌ای در توان‌های مختلف مانند ۲۵، ۴۰، ۶۰، ۷۵، ۱۰۰ و ۲۰۰ وات و … دردسترس هستند. شیشه این لامپ‌ها اشکال مختلفی دارند، اما اساساً همه به شکل گرد هستند. عمدتاً از 3 ماده برای تولید رشته لامپهای رشته‌ای استفاده می‌شود که عبارت‌اند از کربن، تانتالیوم و تنگستن. کربن قبلاً برای مواد رشته‌ای استفاده می‌شد، اما در حال حاضر تنگستن بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ممکن است بخواهید با انواع لامپهای کم مصرف آشنا شوید، پس به شما پیشنهاد می‌کنیم به مقالهای با همین عنوان سر بزنید.
لامپ هالوژن تنگستن
اساساً، بدون گاز هالوژن، رشته موجود در لامپ رشته‌ای به دلیل تبخیر در دمای بالاتر، از کار می‌افتاد و عملکرد قبلی خود را نداشت. در نتیجه تنگستن تبخیرشده از رشته لامپ رشته‌ای معمولی به‌تدریج در داخل سطح لامپ رسوب می‌کند. در نهایت، کارایی لامپ رشته‌ای به‌تدریج کاهش می‌یابد، اما قراردادن گاز هالوژن در لامپ رشته‌ای علاوه بر مزیت‌های مختلف، این مشکل را هم از بین می‌برد. زیرا این گاز هالوژن واردشده به تنگستن تبخیرشده کمک می‌کند تا تنگستن هالید تشکیل دهد. تنگستن هالید هرگز روی سطح داخلی لامپ که در دمای سطح حباب بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ کلوین قرار دارد، نمی‌نشیند. بنابراین عملکرد لامپ دچار اختلال نمی‌شود و به‌راحتی از کار نمی‌افتد.
قبلاً از شیشه بوروسیلیکات یا آلومینوسیلیکات برای ساخت لامپهای هالوژن استفاده می‌شد، زیرا قابلیت تحمل دمای بالاتری دارند و ضریب انبساط حرارتی آنها بسیار پایین است. در حال حاضر کوارتز بیشتر برای ساخت شیشه لامپ هالوژن استفاده می‌شود. کوارتز سیلیس شفاف و دی‌اکسید سیلیکون خالص است. در مقایسه با شیشه بوروسیلیکات یا آلومینا سیلیکات بسیار قوی‌تر است و دمای بالاتری را تحمل می‌کند.
لامپ فلورسنت
لامپ فلورسنت یک لامپ بخار جیوه کم‌وزن است که از فلورسانس برای تولید نور مرئی استفاده می‌کند. لامپ فلورسنت نسبت به لامپهای رشته‌ای، انرژی الکتریکی بیشتری را به انرژی مفید نور تبدیل می‌کند. لامپهای فلورسنت می‌تواند بین ۵۰ تا ۱۰۰ لومن بر وات را تأمین کنند که چند برابر بیشتر از لامپهای رشته‌ای است. همچنین طول عمر آنها هم نسبت به لامپهای رشته‌ای بالاتر است.
انواع لامپ فلورسنت
انواع لامپهای فلورسنت خمیده، لامپهای فلورسنتی خطی و لامپهای فلورسنت دایره‌ای جزو مهم‌ترین انواع لامپهای فلورسنت هستند.
لامپ متال هالید
لامپ متال هالید نوع خاصی از لامپ تخلیه قوس است. این لامپ روی جریان قوس از طریق مقداری نمک یدید همراه با گاز آرگون و فشار بخار جیوه با دمای لوله قوس ۱۰۰۰ کلوین کار می‌کند.
هنگامی که ولتاژ کامل در الکترودهای اصلی اعمال می‌شود، هیچ قوسی در زمان سوئیچ ایجاد نمی‌شود. الکترود کمکی یا الکترود شروع‌کننده در نزدیکی الکترودهای اصلی متصل به ساقه شیشه، تخلیه اولیه ایجاد می‌کند. یک کلید فلزی برای اتصال الکترود شروع به الکترود اصلی درست در زمان راه‌اندازی وجود دارد. الکترود شروع‌کننده برای ایجاد قوس اولیه بین الکترود اصلی و کمکی استفاده می‌شود که نمک‌های متال هالید را گرم می‌کند. الکترود شروع‌کننده یا الکترود کمکی مقاومت بالایی برای محدودکردن جریان در قوس اولیه دارد. دوباره تخلیه ابتدا در آرگون و سپس در جیوه انجام می‌شود. برای رسیدن به خروجی نور کامل این لامپ، 5 دقیقه زمان لازم است.
لامپ بخار سدیم فشارقوی
لامپهای سدیم فشارقوی (همچنین به‌عنوان لامپهای HPS یا چراغ‌های HPS شناخته می‌شوند) نوعی لامپ سدیم هستند که به‌طور گسترده در روشنایی‌های صنعتی و بسیاری از مناطق عمومی در فضای باز استفاده می‌شود. آنها معمولاً در پارکینگ‌های عمومی، جاده‌ها و سایر مناطق امنیتی کاربرد دارند. یکی از عوامل مهم استفاده از این لامپ‌ها، راندمان بالای آنها است. این لامپ‌ها حدود ۱۰۰ لومن در هر وات بازدهی دارند.
لامپ بخار سدیم فشار کم
لامپ بخار سدیم کم‌فشار (یا لامپ LPSV) به‌عنوان «لامپ تخلیه متفرقه» نامیده می‌شود، زیرا دارای برخی از ویژگی‌های لامپهای تخلیه با شدت بالا (HID) است. همچنین عملکرد این لامپ بسیار مشابه لامپهای فلورسنت است. اساساً یک لامپ LPSV یک لامپ تخلیه گاز است که از سدیم در حالت برانگیخته برای تولید نور استفاده می‌کند.
لامپ ال‌ای‌دی
دیودهای ساطع‌کننده نور سفید یا LEDهای سفیدرنگ از انواع دیگر لامپهای پرمصرف در نورپردازی هستند. الایدیهای نسل اولیه به کاربردهایی مانند نشانگرها، نمایشگرها یا روشنایی اضطراری محدود می‌شدند. با ظهور الایدیهای ساطع‌کننده نور سفید، اکنون تقریباً در تمام کاربردهای نورپردازی از جمله نورپردازی داخلی، روشنایی خیابان‌ها تا روشنایی سیلابی مورداستفاده قرار می‌گیرند. به‌عبارت‌دیگر، الایدیهای سفید در همه جا حاضر شده‌اند.
در حال حاضر، لامپ ال ای دی در کاربردهایی مانند روشنایی، نشانگرها و نورهای پس‌زمینه برای نمایشگرهای کریستال مایع استفاده می‌شود. شما کدام یک از لامپهای ال‌ای‌دی را برای محیط زندگی و محل کار خود استفاده می‌کنید؟ انتخاب لامپ LED را بخوانید تا به جواب برسید.
کلام آخر
درباره انواع لامپ‌ها، پرکاربرد‌ترین آنها و روش‌های کار این لامپهای پرتقاضا با شما صحبت کردیم. این روزها لامپهای رشته‌ای و تنگستن، جای خود را به لامپهای کم‌مصرف‌تر و پرقدرت‌تری مثل لامپ ال‌ای‌دی و فلورسنت داده‌اند. شما از کدام یک از این لامپ‌ها در محل زندگی و کار خود استفاده می‌کنید؟ اگر قصد خرید لامپهای جدید را دارید و دنبال تهیه کردن بهترین و باکیفیت‌ترین این محصولات می‌گردید، نگاهی به صفحه فروشگاه بروکس بیندازید. ما در بروکس انواع لامپهای ال‌ای‌دی و کم‌مصرف را برای دسترسی بهتر و آسان‌تر شما فراهم کرده‌ایم.
سوالات متداول:
انواع لامپ کدام است؟
انواع لامپهای صنعتی شامل لامپ رشته‌ای، لامپ تنگستن، لامپ فلورسنت، لامپ متال هالید، لامپ بخار سدیم فشارقوی، لامپ بخار سدیم فشار کم و لامپ ال‌ای‌دی می‌شود.
لامپ رشته‌ای چیست؟
منبع نور الکتریکی که بر اساس اصل پدیده رشته‌ای کار می‌کند، لامپ رشته‌ای نامیده می‌شود. به‌عبارت‌دیگر به لامپی که به دلیل درخشش رشته‌ها ناشی از جریان نور می‌تاباند، لامپ رشته‌ای می‌گویند.
انواع لامپ فلورسنت کدام است؟
انواع لامپهای فلورسنت خمیده، لامپهای فلورسنتی خطی و لامپهای فلورسنت دایره‌ای جزو مهم‌ترین انواع لامپهای فلورسنت هستند.