جایگاه نور طبیعی در زندگی انسان از ارزش والایی برخوردار است. در واقع هیچ عنصری در جهان هستی بدون نور هویت دیداری نخواهد داشت. منبع نور طبیعی یعنی خورشید با طلوع صبح و آغاز روز، پرتوهایی به همراه دارد كه به مجموعهی آنها نور میگویند.
تاثیر نور طبیعی بر رفتار
نور زمانی مفهوم پیدا میكند كه تاریكی پدیدار شود. نور واسط بینایی و محیط اطراف است. یعنی در صورتیكه نوری به چشم ما نرسد تصویری در شبكیه تشكیل نمیشود، در نتیجه حس بینایی معنایی نخواهد داشت. بهطور كلی نور خورشید را نور طبیعی و نور حاصل از نورپردازیهای دیگر را نور مصنوعی مینامیم.
به زبان ساده، نور مصنوعی نوری است كه از خورشید تابیده نشده و منابع دیگری عامل پدید آمدن آن هستند. اغلب این منابع، صرفنظر از آتش و منابع محدودی كه انرژی خود را از گاز، نفت یا مانند اینها تامین میكنند، دارای سیستمی الكتریكی هستند. در نورپردازی طبیعی، تنها یك وسیله نورزا وجود دارد كه آن هم خورشید است و نور طبیعی در واقع همان نور خورشید است كه علاوه بر ایجاد روشنایی در زمین، مزایای بسیار دیگری نیز دارد.
تاثیر نور بر روان انسان
زندگی همه موجودات وابسته به این منبع پرانرژی است و همه هستی از نور خورشید هویت میگیرد. تحقیقات دانشمندان نشان داده است كه 6 درصد از مردمی كه در مناطق شمالی این كره خاكی زندگی میكنند و از نور خورشید به میزان كافی و طولانی مدت بهرهمند نیستند، از ناراحتیهای روحی شبیه به افسردگی رنج میبرند.
دانشمندان ثابت كردهاند تغییرات تابش نور كه در نتیجه تغییرات فصلی بهوجود میآیند، نیز بر روحیه افراد تاثیر میگذارند. آنها بر این عقیدهاند كه قرار گرفتن در معرض نور خورشید از تولید هورمون ملاتونین در خون جلوگیری میکند. به همین دلیل، افرادی كه به سندرم افسردگی فصلی مبتلا هستند، در فصول سرد میزان قابل توجهی از سطح هورمون ملاتونین خونشان كه رابطه مستقیمی با وضعیت روحی و ایجاد اضطراب در آنها دارد، بالا میرود. بنابراین، برای درمان آن، بیماران را در معرض نورهای شدید مصنوعی و تقریباً 10 برابر بیشتر از آن چه به طور معمول در مجاورت آن قرار میگیرند، مواجه میسازند.
تاثیر رنگ نور در روحیه
بر اساس نتایج یک آزمایش بر روی همسترها كه در نشریه عصب شناسی منتشر شده، استفاده از نور آبی در شب بدترین تاثیر را بر روحیه همسترها داشت و آنها را گرفتار افسردگی میكرد و پس از آن، نور سفید رنگ، نامطلوبترین رنگ بود. در مقابل، روشن كردن محیط اطراف با نور قرمز باعث آسایش و شادابی این جانوران میشد، هر چند همسترهایی كه در تاریكی مطلق قرار میگرفتند، حتی روحیهای بهتر داشتند.
دستاندركاران در این پژوهش نتیجه گرفتند كه این سلولها علائمی را به بخشهایی از مغز ارسال میكنند كه با روحیه و احساسات سروكار دارد. به اعتقاد آنها، ممكن است دریافت نور سفید و آبی در طول شب، علائمی به مغز بدهد كه معمولا باید در طول روز دریافت كنند و این باعث فشار روحی میشود.
دلیل این است كه سلولهای حساس به نور در شبكه بیش از هر رنگی، تحت تاثیر طول موج نور آبی و سپس نور سفید قرار میگیرند در حالیكه كمترین حساسیت را به نور قرمز دارند. از دیگر مزایای بسیار مهم نور خورشید، كاربرد آن در صنعت و نقش آن در صرفهجویی انرژیهای پایانپذیر است.
کلام آخر
همانطور که در مقاله جایگاه نور طبیعی در زندگی انسان مطالعه کردید، نور به شکل عجیبی بر روی سلامت و روحیات ما اثر میگذارد. به طورکلی دو نوع نور داریم؛ نور طبیعی که همان خورشید است و نور مصنوعی که از دستگاههای الکتریکی تامین میشود.
بر اساس تحقیقات، افرادی که کمتر نور طبیعی دریافت میکنند، روحیات مناسبی ندارند و افسرده بهنظر میرسند. در واقع نور خورشید از تولید هورمون ملاتونین که باعث ایجاد اضطراب و ناراحتی میشود، جلوگیری میکند.
نور مصنوعی دقیقا برعکس نور خورشید است و باعث ترشح هورمون ملاتونین میشود که برای سلامت بدن مضر است.
سوالات متداول:
نور آبی چه مضراتی برای بدن دارد؟
نور آبی در روحیات و رفتار تاثیر منفی میگذارد و باعث ایجاد اضطراب، ناراحتی و احساس افسردگی میشود.
چند نوع نور داریم؟
دو نوع نور داریم؛ نور طبیعی همانند خورشید و نور مصنوعی که از طریق دستگاههای الکتریکی نور را تامین میکنند.
چرا نور طبیعی خورشید مفید است؟
نور خورشید از تولید هورمون ملاتونین جلوگیری میکند. این هورمون باعث ایجاد اضطراب، ناراحتی و افسردگی میشود.