هنگام استشمام بوی سوختگی لامپ کم مصرف، چه باید کرد؟! لامپ‌های کم‌مصرف یکی از لامپ‌های بسیار کارآمد است که حدود ۷۵ درصد، انرژی کمتری نسبت به لامپ‌های رشته‌ای معمولی مصرف می‌کنند. هر لامپ کم‌مصرف اگر در شرایط درست نگه‌داری و استفاده شود می‌تواند تا 10هزار ساعت عمر کند. با‌این‌حال این لامپها هم ممکن است به هر دلیلی بسوزند و از کار بیفتند. وقتی که متوجه سوختگی لامپ شدید، اولین کاری که باید انجام داد، چیست؟ عوارض سوختن لامپ کم‌مصرف کدام است و چه آسیب‌هایی برای سلامتی انسان دارد؟ در این مطلب از مجله بروکس قرار است با شما درباره لامپ‌های CFL و نحوه سوختن این لامپها صحبت کنیم.
سوختن لامپ‌های کم‌مصرف
وقتی که لامپ CFL به پایان عمر خود نزدیک می‌شود ممکن است درحالی‌که پایه لامپ سوخته و سیاه شده، دودی هم تولید کند. ترکیدن و دود به این معنی است که لامپ به پایان کار خود رسیده و باید سراغ تعویض آن بروید.
قبل از خرید، بسته‌بندی CFL را بررسی کنید. مطمئن شوید آیا نشان آزمایشگاه تست ایمنی مستقل مانند آزمایشگاه Underwriters را دارد؟ این برچسب به این معنی است که لامپها بارها از نظر خطرات ایمنی آزمایش شده‌اند و میتوانید خیالتان راحت باشد که استفاده از این لامپ در محل زندگی و کار شما، تهدیدی برای سلامت جسمی‌تان نخواهد بود.
از CFL در یک وسیله کاملاً محصور و فرورفته استفاده نکنید، زیرا گرما باعث می‌شود CFL به‌درستی کار نکند. همچنین بهتر است از این لامپها در جایی که آن را زیاد روشن و خاموش می‌کنید، استفاده نکنید یا آنها را فقط برای چند دقیقه در یک نوبت روشن کنید. این کار باعث می‌شود عمر لامپ طولانی‌تر شود و سریع‌تر از زمان موعود نسوزد. انواع لامپ‌های کم‌مصرف برای کاربردهایی که نور به مدت ۱۵ دقیقه یا بیشتر روشن می‌ماند، بهترین هستند. از CFL در وسایلی با لرزش زیاد مانند پنکه سقفی یا درب بازکن گاراژ استفاده نکنید. لرزش می‌تواند باعث ازکارافتادن CFL شود. اگر می‌خواهید عمر لامپ کم‌مصرفی که استفاده می‌کنید بیشتر و مفیدتر باشد، از CFL معمولی با سوئیچ دیمر استفاده نکنید. این کار باعث می‌شود لامپ سریع‌تر بسوزد. یک CFL را انتخاب کنید که به طور خاص برای استفاده با دیمر ساخته شده است.
با انواع لامپ‌های فلورسنت در مجله بروکس آشنا شوید.
علت سوختن لامپ کم مصرف
همان‌طور که گفتیم، انتظار می‌رود لامپ‌های کم‌مصرف تا ۱۰ هزار ساعت عمر می‌کنند. صرف‌نظر از نوع لامپ، اگر لامپ‌های شما زودتر از عمر معمولی لامپها می‌سوزند، مطمئناً عاملی باعث این اتفاق شده است. دلایل زیادی وجود دارد که باعث می‌شود یک لامپ به‌سرعت بسوزد. این دلایل را در ادامه همراه هم بررسی کنیم:
- ولتاژ منبع تغذیه ممکن است خیلی زیاد باشد.
- لامپها ممکن است شل شده یا به‌درستی متصل نشده باشند.
- لرزش بیش از حد ممکن است باعث شکستن رشته شود.
- ممکن است از نوع اشتباهی از لامپ استفاده کنید. عایق لامپ ممکن است آسیب‌دیده باشد و باعث گرم‌شدن بیش از حد شود.
- لامپ ممکن است به یک کلید دیمر ناسازگار متصل باشد.
- ممکن است سیم‌کشی دستگاه شل باشد.
ولتاژ منبع تغذیه خیلی بالاست
معمولاً ولتاژ برق ۲۲۰ ولت و فرکانس آن ۵۰ هرتز است اما ولتاژ استاندارد برای مصارف خانگی تا ۱۲۰ ولت است. اگر یک پریز ولتاژ زیادی برای نور تأمین کند، لامپ روشن‌تر می‌سوزد و درنتیجه، خیلی زود عمر آن به پایان می‌رسد. مطمئن شوید که لامپ به یک پریز استاندارد وصل شده باشد. اگر چراغ به یک پریز استاندارد متصل است، از یک مولتی متر برای بررسی پریز استفاده کنید. اگر ولتاژ بیش از ۱۲۰ ولت است، فوراً با یک برق‌کار مجاز تماس بگیرید تا مشکلات مربوط به منبع برق را بررسی کند.
لامپ‌هایی که به‌درستی وصل نشده‌اند
لامپ شل یا نامناسب به دلیل ولتاژ متناوب سریع‌تر می‌سوزد. در چنین شرایطی ممکن است متوجه سوسوزدن لامپ شوید. بررسی کنید تا مطمئن شوید که لامپ به‌درستی در سوکت پیچ شده است. اگر شل است، لامپ را بچرخانید تا سفت شود. از طرف دیگر، لامپ‌هایی که خیلی محکم به داخل پیچ شده‌اند، می‌توانند به زبانه سوکت آسیب بزنند. زبانه سوکت زبانه فلزی کوچکی در پایین پریز است که برق را به لامپ می‌رساند.
دقت کنید که زبانه به سمت بالا زاویه داشته باشد تا به پایه لامپ متصل شود. اگر در چنین شرایطی قرار نگرفته بود، دستگاه را از برق بکشید یا خاموش کنید و از یک وسیله پلاستیکی یا چوبی استفاده کنید و زبانه را به‌آرامی به سمت بالا خم کنید تا بتواند با لامپ تماس کامل برقرار کند.
ارتعاش بیش از حد
ارتعاشات زیاد یا تکان خوردن از چیزهایی مانند پنکه‌های سقفی یا درب‌های اتوماتیک گاراژ می‌تواند باعث سوختن زودهنگام لامپ‌های رشته‌ای به دلیل شکستن رشته‌ها شود. همچنین ممکن است به دلیل شل شدن اتصالات، نور سوسو بزند. اگر لامپ موردنظر در نزدیکی ورودی قرار دارد یا در مکان‌های دیگری قرار دارد که لرزش اجتناب‌ناپذیر است، لامپ کم‌مصرف را از آنجا خارج کنید و لامپ‌های دیگری را مثل لامپ ال‌ای‌دی جایگزین کنید. همچنین میتوانید از دستگاه‌های کنترل ارتعاش هم استفاده کنید تا ارتعاشات وارد به لامپ را کم و کنترل کند.
چقدر از لامپ‌های ال‌ای‌دی در خانه و محل کار خود استفاده می‌کنید؟ درباره نحوه کار لامپ ال‌ای‌دی می‌دانید؟ اگر پاسختان منفی است، خواندن مطلبی از مجله بروکس را پیشنهاد می‌کنیم که به شما درباره سازوکار لامپ ال‌ای‌دی توضیح می‌دهد.
انتخاب اشتباه نوع لامپ
به‌عنوان‌مثال، اگر یک منبع روشنایی برای ۶۰ وات درجه‌بندی‌شده باشد، قراردادن یک لامپ ۱۲۰ وات در آن باعث ایجاد گرمای بیش‌ازحد، کاهش عمر لامپ و حتی ممکن است باعث آتش‌سوزی شود. برای جلوگیری از این امر، همیشه مطمئن شوید که وات لامپ از وات توصیه شده تجاوز نمی‌کند.
یکی دیگر از مشکلات احتمالی که علت مهمی برای سوختن لامپ محسوب می‌شود، استفاده از لامپی است که برای مکان آن مناسب نیست. برای مثال، لامپ‌های ال‌ای‌دی برای لامپ‌هایی که در طول روز به طور مکرر روشن/خاموش می‌شوند مناسب‌تر هستند، مانند لامپ‌های موجود در حسگرهای حرکتی یا حمام‌ها، اما CFL ها، در برابر این نوع استفاده آسیب‌پذیر هستند. زیرا روشن و خاموش‌کردن آنها به طور مکرر باعث تخریب الکترود آنها می‌شود و به طور قابل‌توجهی عمر لامپ را کاهش می‌دهد.
چرا لامپ سریع روشن می‌شود؟ این مطلب را بخوانید تا به جواب برسید.
نورپردازی توکار
لامپ‌های توکار که به‌عنوان «چراغ قوطی» نیز معروف هستند، معمولاً در داخل سقف نصب می‌شوند. مدل‌های جدیدتر ممکن است به‌گونه‌ای طراحی شوند که با عایق در تماس باشند، اما در وسایل روشنایی توکار قدیمی‌تر اگر عایق به محفظه نزدیک باشد ممکن است بیش از حد گرم شوند. برخی از وسایل به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که در صورت گرم‌شدن بیش‌ازحد به‌طور خودکار خاموش می‌شوند. در این شرایط لامپها ممکن است سوسو بزنند و زود بسوزند. این وضعیت همچنین خطر آتش‌سوزی دارد. مطلب چرا لامپ زود می‌سوزد؟ به شما کمک می‌کند تا دراین‌باره اطلاعاتتان را تکمیل کنید.
سوئیچ دیمر ناسازگار
سوئیچ‌های دیمر قدیمی برای استفاده با لامپ‌های رشته‌ای ساخته شدند استفاده از آنها با لامپ‌های CFL یا LED می‌تواند به لامپ یا مدار آسیب برساند. همچنین همه لامپ‌های جدید با سوئیچ‌های دیمر سازگار نیستند. بررسی کنید تا مطمئن شوید که سوئیچ دیمر و لامپ شما با یکدیگر سازگار هستند.
سیم‌کشی شل یا مشکلات اتصال
اتصالات شل بین مدار و فیکسچر می‌تواند باعث سوختن سریع لامپها شود. یکی دیگر از مشکلات احتمالی، خوردگی اتصال‌های روی خود سوکت است. در هر دو مورد، برق لامپ متناوب است، بنابراین اساساً مانند روشن و خاموش‌کردن مکرر سوئیچ است. برق دستگاه را قطع کنید و بررسی کنید که سیم‌ها به پایانه‌های پیچ محکم وصل شده‌اند. اگر اتصال‌های سوکت آسیب‌دیده باشد، سوکت یا خود فیکسچر باید تعویض شود.
عوارض سوختن لامپ
لامپ‌های کم‌مصرف با وجود همه مزیت‌هایی که دارند ممکن است یکی از خطرناک‌ترین لامپها باشند. وقتی در اثر شکستن یا سوختن لامپ، جیوه موجود در این لامپ‌های کم‌مصرف متصاعد می‌شود، می‌تواند عاملی خطرناک و جدی برای تهدید سلامتی انسان باشد. بخار جیوه بسیار خطرناک و سرطان‌زا شناسایی شده است. همچنین اشعه فرابنفش این لامپها هم تأثیر خطرناکی روی سلامتی بدن دارد.
کلام آخر
طبق آنچه که تا اینجا گفتیم هنگام سوختن شکستن لامپ بوی سوختگی لامپ کم مصرف خطرناک خواهند شد! برای همین ضروری است تا بااحتیاط کامل برای تعویض و جایگزین‌کردن این لامپها اقدام کنید. چند مورد از مهم‌ترین عوامل سوختن لامپ‌های کم‌مصرف را ذکر کردیم. شما به‌محض شنیدن بوی سوختگی از لامپ‌های کم‌مصرف، چه واکنشی نشان می‌دهید؟ تجربه‌ای در این موضوع دارید تا با ما به اشتراک بگذارید؟ رعایت کردن چه نکاتی به نظر شما ضروری و مهم است؟
سؤالات متداول:
عمر مفید لامپ‌های کم‌مصرف چند ساعت است؟
هر لامپ کم‌مصرف اگر در شرایط درست نگه‌داری و استفاده شود، می‌تواند تا 10هزار ساعت عمر کند.
علت سوختن لامپ کم‌مصرف چیست؟
ولتاژ زیاد، اتصال نامناسب، لرزش بیش‌ازحد، استفاده از نوع اشتباهی لامپ، عایق لامپ آسیب‌دیده، ناسازگاری با کلید دیمر و سیم‌کشی شل دستگاه از جمله عواملی است که باعث سوختن لامپ کم‌مصرف می‌شود.
برای جاهایی که لامپ درمعرض ارتعاش زیاد است، بهترین لامپ چیست؟
اگر لامپ موردنظر در نزدیکی ورودی قرار دارد یا در مکان‌های دیگری قرار دارد که لرزش اجتناب‌ناپذیر است، لامپ کم‌مصرف را از آنجا خارج کنید و لامپ‌های دیگری مثل لامپ ال‌ای‌دی جایگزین کنید. همچنین میتوانید از دستگاه‌های کنترل ارتعاش هم استفاده کنید تا ارتعاشات وارد به لامپ را کم و کنترل کند.