یکی از مهارت‌های کلیدی یک عکاس پرتره حرفه‌ای درک نور و ماهیت آن در اشکال مختلف است. عکاس پرتره چه با نور طبیعی باشد و چه چیدمان استودیو، می‌تواند از لحاظ زیبایی‌شناختی عبارات، خلق‌وخو، احساسات و عمق شدید را بر روی قاب عکاسی به تصویر بکشد. وقتی از عکاسی پرتره صحبت می‌کنیم، یکی از عناصری که به شما کمک می‌کند عکس‌های پرتره خود را متمایز کنید، مهارت چیدمان نورها برای ارائه افکت موردنیاز است.
درک نور پرتره نه‌تنها برای نورپردازی خوب سوژه، موردنیاز است، بلکه برای ارائه شکل، فرم و شخصیت پرتره‌ها بر روی سطح صاف دوبعدی اهمیت دوچندانی دارد. بنابراین تسلط بر نورپردازی پرتره به شما در به‌تصویرکشیدن واقع‌گرایی یا همان انتقال احساسات به‌عنوان یک جنبه کلیدی و افزودن بُعد، یعنی منحنی‌ها و خطوط، برای ایده‌آلیسم کمک می‌کند. استفاده از ویژگی‌های نورهای مورداستفاده در عکاسی پرتره به شما کمک می‌کند تا سوژه را از پس‌زمینه و پیش‌زمینه جدا کنید تا بُعدی متمایز به آن ببخشید.
همه ما در زمان معینی مشغول عکاسی از پرتره‌ها هستیم و یادگیری اصول و مبانی نورپردازی پرتره (سبک، تکنیک‌ها و چیدمان) می‌تواند به شما در گرفتن نتایج حرفه‌ای کمک کند. بنابراین، بیایید با اصول اولیه چیدمان نور در عکاسی پرتره شروع کنیم و در نهایت به تکنیک‌های نور در عکاسی پرتره که توسط حرفه‌ای‌ها استفاده می‌شود، بپردازیم.
مبانی چیدمان نور در عکاسی پرتره
هدف اصلی چیدمان نور در عکاسی پرتره ایجاد یک توهم تصویری سه‌بعدی است. بنابراین عکاسان از نورهای مختلف، ویژگی‌های نور و نسبت‌های نور برای آشکار کردن خطوط استفاده می‌کنند و شکل و فرم را روی قاب عکاسی ارائه می‌کنند. در چیدمان نور عکس پرتره، همه چیز در مورد تأثیر متقابل نورها به شکل‌های لایت و سایه است که به ایجاد تصاویری جذاب و افزایش حس عمیق کمک می‌کند.
یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی که باید به‌عنوان یک عکاس از هر نوعی داشته باشید، توانایی درک ویژگی‌های مختلف نور است. از جهت نور گرفته تا کیفیت تن آن، رنگ نور گرفته تا درخشندگی آن، فاکتورهای زیادی وجود دارد که باید هنگام کادربندی عکس‌های خود در نظر بگیرید و تاثیر نور در عکاسی را دست کم نگیرد. این عوامل به‌ویژه هنگام ایجاد پرتره مهم هستند، زیرا می‌توانند به معنای واقعی کلمه عکس را بسازند یا آن را خراب کنند. با درنظرگرفتن این موضوع، اجازه دهید نگاهی به چند اصل اساسی چیدمان نور عکاسی پرتره بیندازیم که برای ایجاد پرتره‌های بهتر باید بدانید.
مقاله روش‌های نورپردازی در عکاسی پرتره به شما برای آشنایی بیشتر با این مبحث کمک می‌کند.
نورهای اولیه
نورهای اولیه در چیدمان نور عکاسی به‌عنوان نور اصلی یا کلیدی و نور پرکننده نامیده می‌شوند. نور اصلی یا کلیدی، منبع اصلی روشن‌کردن سوژه است. هدف از نور اصلی برجسته‌کردن فرم و ابعاد سوژه است. از طرف دیگر نور پرکننده منبع نور مکملی است که برای پرکردن سایه‌های حاصل از منبع اولیه نور استفاده می‌شود. در عکاسی پرتره، قراردادن نور اصلی و نور پرکننده در موقعیت مناسبی نسبت به سوژه اهمیت حیاتی دارد. برای مثال، اگر می‌خواهید پوستی نرم و لطیف به تصویر بکشید، نور اصلی را نزدیک دوربین قرار دهید و نور را به سوژه نزدیک‌تر کنید و اجازه دهید از کنار روی صورت سوژه بیفتد تا بر بافت‌های صورت تأکید شود. همان‌طور که نور اصلی روشنایی را تعیین می‌کند، نور پرکننده با کنترل سایه‌های حاصل از نور اصلی، تأثیر نور اصلی در عکاسی را افزایش می‌دهد. بنابراین قراردادن نور پرکننده نزدیک‌تر به محور دوربین و سوژه، تضمین می‌کند که سایه‌ها در پشت سوژه ایجاد می‌شوند.
انواع چیدمان نور در عکاسی پرتره
اساساً دو نوع طراحی نور در عکاسی پرتره وجود دارد:
- چیدمان نور گسترده
- چیدمان نور کوتاه
روشنایی گسترده به این معنی است که نور اصلی، آن طرف صورت را که به سمت دوربین است روشن می‌کند و در نتیجه منحنی‌های صورت را پهن و صاف می‌کند.
چیدمان نور کوتاه بیشتر اوقات استفاده می‌شود. این اصطلاحی است که برای نور اصلی که آن طرف صورت را که از دوربین دور شده روشن می‌کند، استفاده می‌شود. چیدمان نور کوتاه منجر به باریک شدن صورت گرد یا پهن، رندر کردن انحناها و فرم به ساختار صورت می‌شود.
اصول انتخاب اندازه منبع نور در عکاسی
اندازه منبع نور نیز در نتیجه نهایی تأثیر دارد. اگر اندازه نور کوچک باشد، کنتراست در صحنه بیشتر خواهد بود، درحالی‌که منبع نور بزرگ‌تر، نقاط روشن و سایه‌ها را به طور یکنواخت روشن می‌کند و در نتیجه جلوه‌ای نرم و صاف در عکس ایجاد می‌کند. جدای از اندازه فیزیکی منبع نور، فاصله منبع نور نسبت به سوژه نیز تأثیرگذاری و شدت نور تابیده شده به سوژه را نشان می‌دهد. اگر سوژه را از منبع نور دور کنید، مثلاً از ۱ متر به ۲ متر افزایش دهید، یعنی دو برابر فاصله قبلی، روشنایی آن به یک‌چهارم روشنایی قبلی کاهش می‌یابد. بنابراین برای حفظ نوردهی یکسان، باید مقدار نور را چهار برابر افزایش دهید. قانون مربع معکوس در این شرایط به کار می‌رود و زمانی که سوژه از منبع نور دور می‌شود درحالی‌که تنظیمات دوربین بدون تغییر باقی می‌مانند، نتایج متفاوت است.
اندازه‌گیری نور
اکثر متخصصانی که در یک استودیو کار می‌کنند از نورسنج دستی استفاده می‌کنند تا امکان انعطاف‌پذیری، دقت و کنترل بیشتر محدوده دینامیکی سایه‌ها و برجستگی‌های پرتره را فراهم کند. نورسنج‌های تعبیه شده در دوربین از سوی دیگر کل صحنه را اندازه‌گیری می‌کنند. اغلب مترهای تعبیه‌شده توسط روشنایی مختلط نیز فریب داده می‌شوند.
نسبت روشنایی نور
نسبت روشنایی نور، نسبت شدت نور های‌لایت به سایه‌ها است. هر چه نسبت نور بالاتر باشد کنتراست تصویر بیشتر می‌شود. بنابراین این نسبت، عکاس را در کنتراست موضعی به نتیجه نهایی نزدیک می‌کند. نسبت ۳:۱ در بیشتر موارد مطلوب است، درحالی‌که ۸:۱ نشانگر تصویر کم‌نور است.
متغیرهای اصلی مؤثر بر چینش نور در عکاسی پرتره
هنگام آموزش اصول اولیه چیدمان نور، نحوه چیدمان یک سوژه را بر اساس 3 متغیر اصلی تقسیم می‌کنیم:
- شدت نور
- کیفیت نور
- جهت نور
شدت نور در اجرای آن بسیار ساده است؛ اینکه روشنایی نور شما چقدر کم یا زیاد است. کیفیت نور به نرم یا سخت بودن نور و همه اصول موجود در آن دسته اشاره دارد. موضوع سوم، جهت نور اصلی است.
تکنیک‌های چیدمان نور در عکاسی پرتره
هنگامی که به انواع تکنیک‌های نورپردازی پرتره یا نورپردازی عکاسی در یک سناریوی کلی به‌خوبی مجهز شدید، درک اینکه چگونه عکاسان از این تکنیک‌ها اولیه برای ایجاد عکس‌های پرتره خیره‌کننده استفاده می‌کنند، آسان‌تر می‌شود. تنظیمات نورپردازی مختلف، چیدمان نورها به زبان ساده توسط عکاس برای ارائه جلوه موردنظر به‌کار گرفته شده است.
تکنیک چیدمان نور پارامونت یا پروانه‌ای (Paramount Lighting)
تکنیک چیدمان نور پارامونت یا چیدمان نور پروانه‌ای سایه‌ای به شکل پروانه در زیر بینی سوژه ایجاد می‌کند که تقارن را نشان می‌دهد و بر خطوط صورت زنانه، خصوصاً استخوان گونه‌ها تأکید می‌کند. همچنین این تکنیک به‌عنوان تکنیک چیدمان نور پرزرق و برق شناخته می‌شود و به‌طورکلی در مورد سوژه‌های مرد از آن اجتناب می‌شود. در این تکنیک چیدمان، نور اصلی در بالا و نزدیک‌تر به سوژه قرار می‌گیرد و نور پرکننده زیر نور اصلی تنظیم می‌شود. همراه با آن از یک بازتابنده ثانویه برای کاهش سایه‌های ایجادشده روی گردن و گونه استفاده می‌شود تا به طور یکنواخت سوژه را روشن کند.
تکنیک چیدمان نور حلقه‌ای (Loop Lighting)
در این تکنیک چیدمان نور، نور اصلی پایین می‌آید و به کنار سوژه منتقل می‌شود تا سایه زیر بینی به یک حلقه کوچک کاهش یابد و نور پرکننده در مقابل دوربین از نور اصلی قرار می‌گیرد. این تکنیک برای متعادل کردن پروفایل‌های بیضی‌شکل صورت استفاده می‌شود.
تکنیک چیدمان نور رامبراند (Rembrandt Lighting)
تکنیک چیدمان نور رامبراند با یک مثلث روشن در زیر چشم سوژه، در سمت کم‌نور صورت ایجاد می‌شود. نور اصلی بیشتر پایین می‌آید و به کناری منتقل می‌شود یا پخش می‌شود و یا با نور پرکننده ضعیف استفاده می‌شود تا جدیت مجسمه‌های مردانه را برجسته کند.
تکنیک چیدمان نور اسپلیت (Split Lighting)
تکنیک چیدمان نور اسپلیت برای لاغرکردن چهره پهن استفاده می‌شود. برای روشن‌کردن تنها نیمی از صورت با نور اصلی و استفاده از نور پرکننده ضعیف برای پنهان کردن بی‌نظمی‌های صورت یا عدم وجود نور پرکننده برای برجسته‌تر کردن درام در تصویر، این تکنیک چیدمان مؤثر واقع می‌شود.
تکنیک چیدمان نور پروفایل (Profile Lighting)
تکنیک چیدمان نور نمایه که به تکنیک چیدمان نور حاشیه نیز معروف است با قراردادن نور کلید در پشت سوژه به دست می‌آید، بنابراین لبه یا طرح کلی بدنه سوژه روشن می‌شود. تکنیک چیدمان نور نمایه کاملاً شبیه چیدمان نور پس‌زمینه است.
کلام آخر
ما در این مقاله از مجله بروکس به موضوع چیدمان نور در عکاسی پرتره پرداختیم. مبانی و انواع آن در عکاسی پرتره را بررسی و متغیرهای اصلی مؤثر بر چیدمان نور پرتره را معرفی کردیم. در انتها 5 تکنیک چیدمان نور را معرفی کردیم و روش‌های اجرای آن‌ها را ارائه کردیم.
سؤالات متداول:
هدف اصلی از چیدمان نور در عکاسی پرتره چیست؟
هدف اصلی چیدمان نور در عکاسی پرتره ایجاد یک توهم تصویری سه‌بعدی است.
نورهای اولیه چه هستند و چه هدفی دارند؟
نورهای اولیه در چیدمان نور عکاسی به‌عنوان نور اصلی یا کلیدی و نور پرکننده نامیده می‌شوند که منبع اصلی روشن‌کردن سوژه است و هدف از آن، برجسته‌کردن فرم و ابعاد سوژه است.
انواع چیدمان نور در عکاسی پرتره را نام ببرید؟
چیدمان نور گسترده و چیدمان نور کوتاه.
متغیرهای مؤثر بر چیدمان نور در عکاسی پرتره را ذکر کنید؟
شدت نور، کیفیت نور و جهت نور.
5 تکنیک اصلی چیدمان نور در عکاسی پرتره را نام ببرید؟
پارامونت، پروانه‌ای، رامبراند، اسپلیت و پروفایل.