دسترسی نور به اتاق از چه راهی است؟

شیوه دسترسی نور به اتاق، اصل بسیار مهمی است که در طراحی داخلی ساختمان باید حتما به آن توجه کرد. رایج‌ترین روشی که برای راه‌های دسترسی نور به اتاق کاربرد دارد، استفاده از نورهای مخفی است. فضاهای داخلی ساختمان همگی مهم هستند و برای نورپردازی به شکل صحیح، طراح نورپردازی باید به  فضاهای داخلی ساختمان مانند: آشپزخانه، سرویس بهداشتی، اتاق نشیمن و… به یک اندازه اهمیت دهد. با وجود این که رعایت استانداردهای روشنایی اهمیت زیادی دارد، اغلب افراد به آن توجه نمی‌کنند و نورپردازی قسمت‌های مختلف خانه را یکسان طراحی می‌کنند. با نورپردازی داخلی ساختمان علاوه بر این که فضای داخل ساختمان خود را روشن‌تر می‌کنید، محیط خانه را برای سکونت راحت تر و دلنشین تر خواهید کرد. اگر قصد دارید دکوراسیون منزل خود را زیبا تر کنید توصیه می‌شود حتما به نورپردازی داخل ساختمان خود اهمیت زیادی دهید. همان‌طور که در این مقدمه اشاره شد، در این مقاله قصد داریم به بررسی راه‌های دسترسی نور به اتاق و ساختمان بپردازیم. اگر شما نیز می‌خواهید بدانید که دسترسی نور به اتاق از چه راهی است، با ما همراه باشید.

انواع روش‌های نورپردازی در طراحی اتاق‌ها

این روش‌ها در دسترسی نور به اتاق‌های منازل بسیار کلیدی هستند و پیش از استفاده از هر ابزاری باید تفاوت این روش‌ها و کارایی آن‌ها را درک کنیم. مهم‌ترین روش‌های نورپردازی خانه عبارتند از:

نورپردازی عمومی یا محیطی

این نوع نورپردازی را عمومی یا محیطی می‌نامند، زیرا به سادگی برای نمایان ساختن و روشنایی فضای داخلی استفاده می‌شود. آن‌ها نور را به طور کلی برای یک فضا فراهم می‌کنند و گاهی برای به کارگیری نور طبیعی موجود در فضا استفاده می‌شوند. نور عمومی را می‌توانید مانند نور طبیعی که همراه با نور معمولی از اتاق‌های دیگر می‌آید تصورکنید. نور طبیعی و محیطی تاثیر بسیاری در روشنایی داخل خانه دارد. نورگیرهای شمالی مقدار ثابتی از نور را به خانه شما می‌دهند، اما ممکن است برای نور صبح هنگام، یک نورگیر رو به شرق نیز نیاز داشته باشید. بنابراین بایستی موقعیت درختان و سایر موانع اطراف خانه خود را نیز در نظر بگیرید.

نورپردازی کاری

نورپردازی کاری یا وظیفه‌ای، نوری است که به سمت یک قسمت خاص هدایت می‌شود و جزئیات بیشتری از اشیاء را نمایان سازد. برای انجام هر کاری که نیاز به ظرافت دارد، بایستی از نورپردازی کاری استفاده شود؛ مانند خیاطی، طراحی و نوشتن.

نورپردازی متمرکز

نورپردازی متمرکز برای برجسته کردن ویژگی‌ها و افزودن جذابیت بصری به یک شئ یا قسمت استفاده می‌شود. این مسئله باعث می‌شود که مردم از دیدن مشخصات ریز و جزئیات اشیاء شگفت زده شوند و می‌توان از آن برای افزودن درام و تغییر حال و هوای اتاق استفاده کرد.

پیش از آن که وارد حوزه نورپردازی شوید لازم است که با مبحث نور و نورپردازی آشنا شوید. باید مقدمات و اصول اولیه نورپردازی و نحوه استفاده از نورها و ابزارهای آن را بدانید. باید بدانید که چراغ‌ها برای ایجاد محیط کاری راحت، سازنده و ایمن ضروری هستند. لازمه دانستن همه این موارد، آشنایی با اصطلاحات نورپردازی مقدماتی است که با خواندن مقاله اصطلاحات نورپردازی مقدماتی امکان‌پذیر است.

دسترسی نور به اتاق پذیرایی

در این قسمت چند روش برای روشن کردن و دسترسی نور به اتاق پذیرایی ذکر می‌کنیم:

استفاده از لوسترها

لوسترها متشکل از وسایل حلقوی با نورهایی به سمت بالا و گاهی اوقات به سمت پایین هستند که به چند بازو متصل می‌شوند. این نوع وسایل پیش از اختراع لامپ و برق نیز وجود داشته‌اند و قرن‌ها با نور شمع تغذیه می‌شدند. لوسترهای کریستالی که به خاطر درخشش صدها کریستال برش‌خورده شناخته شده هستند، تنها یکی از انواع لوسترها هستند که در اندازه‌های مختلف نیز وجود دارند. لوسترها به خوبی در سبک‌های دکوراسیون سنتی و روستایی جایگذاری می‌شوند و عملاً در هر اتاق از خانه، از اتاق غذاخوری گرفته تا حمام، استفاده می‌شوند. برای تعیین سایز مناسب لوستر، باید حتماً طول و عرض و ارتفاع اتاق‌های مختلف را نیز لحاظ کرد.

استفاده از دیوارکوب‌ها

دیوارکوب‌ها معمولاً نورپردازی برجسته و محیطی را فراهم می‌آورند و راهروهای تاریک را روشن و تزئینات روی دیوار را برجسته می‌کنند. سبک‌های این نوع نورپردازی، از وسایل معاصر با شیشه‌های مات و روکش‌های نیکل گرفته تا وسایل سنتی به سبک فانوس با روکش‌های برنجی عتیقه یا برنز مالیده شده با روغن، متغیر است. دیوارکوب‌‌های پاکتی با سایه‌های میکا یا شیشه‌های هنری درخشش گرمی را برای فضای خانه فراهم می‌‌آورند.

بهره‌گیری از نورپردازی چراغ‌های آویز

چراغ‌های آویز جایگزین مدرن یا امروزی لوسترهای سنتی هستند، گرچه منشاء چراغ‌های آویز به زمانی پیش از لوسترها باز می‌گردد. اولین اشکال نورپردازی آویز، گلدان‌های گلی آویزان پر از چربی حیوانی بود که در سال ۲۷۰۰ پیش از میلاد روشنی‌بخش منازل یونانیان باستان بود. این آویزها در برخی از موارد تبدیل به آثار هنری مدرن شده‌اند. سبک‌های جاودانه نورپردازی آویز شامل آویزهای درام سایه‌دار، آویزهای سبک تیفانی و آویزهایی به سبک خانه‌های کشاورزی است. چراغ‌های آویز ممکن است از یک وسیله آویز یا چند وسیله آویز تشکیل شده باشد که روی میزهای اتاق غذاخوری، جزایر آشپزخانه، ورودی‌ها یا روی راه‌پله‌ها، دراتاق‌های نشیمن، اتاق خواب یا هرجای دیگر که لوستر یا ابزار سقفی پیدا می‌کنید نصب شده باشند.

از هر نوع لوستری که استفاده می‌کنید، به همان اندازه باید اصول را بادقت بیشتری انجام دهید و کنترل بیشتری روی مراحل نصب لوستر داشته باشید. مقاله نحوه نصب لوستر درباره نحوه نصب لوستر و نکات مهمی که باید به آنها توجه داشته باشید، صحبت کرده است.

دسترسی نور به اتاق خواب

در این قسمت از مقاله به چند روش از نورپردازی اتاق خواب می‌پردازیم. این روش‌ها عبارتند از:

چراغ‌های ردیفی

زمانی شما این وسیله را انتخاب می‌کنید که نیاز به نمایش یک تصویر یا نقاشی دارید. چراغ‌های ردیفی فضایی تزیینی را به خانه شما اضافه می‌کنند و در اتاق نشیمن‌ و راهروها می‌توانند زیبایی نمایشگاه شما را دو چندان کنند. اگر می‌خواهید دیوار یا قسمتی خاص از منزل خود را به طور ویژه‌ای برجسته کنید، می‌توانید از این چراغ‌ها استفاده کنید. از آن جایی که چراغ‌های ردیفی معمولا با لامپ‌های ۳ تا ۹ وات عرضه می‌شوند، تنها به عنوان چراغ‌های متمرکز قابل استفاده هستند. با این حال می‌توانید از چراغ‌های جهت‌دار، نورافکن‌ها و حتی چراغ‌های ریلی برای افزایش ظرافت محیط زندگی‌تان بهره ببرید. یک قانون سر انگشتی بیان می‌کند که به ازای ۴ تا ۶ فوت فضای سقف، یک چراغ توکار ال ای دی نیاز است. به طور معمول، وسایل باید در فاصله ۲۴ اینچی از دیوار یا کابینت که بین آن‌ها ۲ تا ۵ فوت فاصله است، قرار بگیرند.

استفاده از آباژور

استفاده از برخی از تجهیزات در نقاط خاصی از خانه بسیار جذاب و نوستالژیک هستند. آباژورها نیز یکی از این تجهیزات است که استفاده آن‌ها در اتاق خواب بسیار مورد پسند است. آباژورها در دو مدل ایستاده پایه‌دار و رومیزی به کار می‌روند. آباژورها به لحاظ شکلی و طراحی، بسیار متنوع هستند. نور آباژورها ملایم است، به همین خاطر در اتاق خواب بیشتر به کار می‌روند.

استفاده از نور مخفی

یکی از بهترین روش‌های نورپردازی، نورپردازی با نور مخفی داخل دیوارها و سقف اتاق خواب‌ها است. نور متصاعد از نورهای مخفی خیلی ملایم است و به همین دلیل در فضاهای ساده و لوکس که اغلب مناسب اتاق خواب‌ها است، کاربرد دارند. استفاده از نور مخفی موجب می‌شود که فضای کمتری در اتاق‌ها خصوصا اتاق خواب‌ها اشغال شود و همچنین خیلی در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌شود.

روشنایی ریسه‌ای

یکی از پرطرفدارترین روش های نورپردازی اتاق‌خواب‌ها، نورپردازی با ریسه است که هم کم‌خرج است و هم اجرای آن خیلی ساده است. از مزیت‌های نورپردازی با ریسه یکی این است که امکان نصب آن در همه جای اتاق‌ها ممکن است. نصب ریسه به شکل نواری موجب می‌شود به شکل پرده‌ای رنگارنگ و زیبا جلوه کند. ریسه‌ها بسیار متنوع هستند و در اشکال مختلفی امکان فراهم شدن دارند. یکی از متداول‌ترین موارد کاربرد نورپردازی با ریسه، کاربرد آن در اتاق عروس و دختران جوان است که خیلی خیره کننده و زیبا است.

استفاده از چراغ‌های دیواری

یکی از منابع روشنایی و نورپردازی بسیار زیبا، مدرن و کم هزینه، چراغ دیواری است که سبک، رنگ و مدل‌های متنوع و زیادی دارد؛ با توجه به همین ویژگی‌های و بنا به کاربردی که هر کس مدنظر دارد، چراغ‌های دیواری را تهیه و نصب می‌کنند. از آنجاکه چراغ‌های دیواری فضایی از اتاق‌ها اشغال نمی‌کنند و به لحاظ بصری بسیار زیبا و جذاب است، مناسب اتاق خواب‌های کوچک هستند. در چراغ‌های دیواری لامپ‌های کم واتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، زیرا موجب کاهش تابش خیره‎کننده می‌شود. این چراغ‌ها که جهت نصب روی دیوار طراحی شده‌اند، امکان نصب به وسیله جعبه‌ای سقفی و سیم کشی دقیق روی سقف را نیز دارند. یکی از کاربردی‌ترین انواع چراغ دیواری، چراغ خواب دیواری است در مقاله نحوه نصب چراغ خواب دیواری، درباره آن صحبت کردیم.

سه نوع نورپردازی برای خانه یا آپارتمان موجود است: نورپردازی عمومی که شامل بخش‌هایی مثل اتاق نشیمن و اتاق خواب است، منطقه کار مثل محیطی شبیه به آشپزخانه و بخش‌های تکمیلی و اضافی مثل راهروها و مکان‌های اتصال‌دهنده بین فضاهای اصلی. بهترین راه برای رسیدن به یک نور کافی و مناسب، ترکیب هر سه نور است. وقتی این سه نوع را با هم ترکیب می‌کنید تا کل خانه روشن شوند، در واقع نوری بهتر، کاربردی‌تر و شیک‌تر در فضاهای خانه پخش می‌شود. مقاله اصول نورپردازی اتاق خواب به طور جامع و کاملی به این موضع پرداخته است.

دسترسی به نور در اتاق کودک

روانشناسان دکوراسیون معتقدند، رنگ و نور اتاق کودک تاثیر زیادی در یادگیری، رفتار، خواب و حالت‌های او می‎گذارد. بنابراین رنگ دکوراسیون، چیدمان وسایل و نورپردازی اتاق لازم است طوری طراحی شود که کودک در حین بازی، احساس شادی و خوشحالی و هنگام خواب آرامش داشته باشد. وسایل روشنایی و نوع نورپردازی یکی از موثرترین عواملی هستند که می‌توانند به فضای اتاق کودک احساس خوبی ببخشد. در ادامه روش‌های تامین نور اتاق کودک را آوردیم:

استفاده از چند منبع نوری برای اتاق کودک

با توجه به اینکه در هر بخش از اتاق خواب میران روشنایی متفاوتی وجود دارد، چند منبع نور را در اتاق خواب کودک باید به کار ببرید تا اتاق خواب کودک شما نورانی شود. برای محل بازی کودک خود باید نور بیشتری نسبت به اتاق خواب کودک تهیه کنید.

در اتاق خواب کودکتان باید علاوه بر روشنایی معمولی که در سایر اتاق‌ها به کار می‌رود، یک روشنایی در بالای تخت خواب و دیوارکوب لایتی برای هنگام خواب نصب کنید و همچنین یک چراغ برای مطالعه فرزندتان فراهم کنید.

تامین نور فضای بازی کودک

از آن‌جا که بازی‌های مختلف در روند یادگیری و رشد کودک شما تاثیر به‌سزایی دارند، باید نوررپردازی محل بازی کودک شما شاد و هیجان انگیز بوده و میزان نور این محل استاندار و مناسب باشد. همچنین برای اینکه کودک شما موقعی که بازی می‌کند، حس خوشحالی داشته باشد، باید برای محل بازی کودک خود از نوری با رنگ هیجان انگیز استفاده کنید.

استفاده از چراغ خواب

از آنجا که پرنور بودن اتاق خواب موجب می‌شود که مغز دستور ترشح ملاتونین را صادر نکند، باید یک فضای کم نور یا تاریک برای اتاق خواب فراهم کنید، چون بدن انسان نیاز دارد موقع خواب، تحت تابش نور نباشد یا تحت تابش نور کم باشد. حالا اگر نور فضای خواب کم نباشد و مقدار ملاتونین کمی در بدن تولید شود، بی‌خوابی، بی‌حوصلگی، پرخاشگری و افسردگی بر انسان عارض می‌شود.

این نکته را درنظر بگیرید که بیشتر کودکان ترس از تاریکی و تصور موجودات خیالی و ترسناک ناشی از تاریکی دارند. به همین جهت از چراغ‌خواب زمان‌دار یا کم نور برای اتاق کودکان استفاده می‌کنند تا کودکان دچار ترس، وحشت، بی خوابی، پرخاشگری و… نشوند. همچنین از آنجا که کودکان کمتر از سه سال نیمه شب برای شیردهی و تعویض پوشک بیدار می‌شوند، برای راحتی مادر از چراغ خوابی کم نور استفاده می‌کنند.

رنگ نور مناسب اتاق خواب کودک

رنگ نور اتاق خواب کودک باید با معماری، دکوراسیون داخلی اتاق خواب کودک و لوازم اتاق خواب کودک تناسب داشته باشند. از رنگ‌های رایجی که به شکل ترکیبی یا انفرادی در نورپردازی اتاق خواب کودکان کاربرد دارند، رنگ زرد و سفید است. روانشناسان معتقدند که رنگ‌های قرمز، نارنجی و سایر رنگ‌های گرم کودکان را دچار هیجان و تندخویی می‌کنند؛ بنابراین باید دقت کرد که از رنگ های تند و گرم در اتاق خواب کودکان استفاده نکرد یا کمتر استفاده کرد تا کودک شما دچار اختلال در خواب نشود، هرچند به کار بردن نورهای رنگی محیط اتاق خواب کودک را شاد و هیجان انگیز می‌کند.

گفتنی است که رنگ‌های سبز و آبی و سایر رنگ‌های سرد موجب آرامش در کودکان می‌شود؛ پس برای آرامش در خواب و تمرکز کودک خود باید از لوستر و چراغ‌خواب با نور سرد استفاده کنید.

نورپردازی اتاق نشیمن

اگر که می‌خواهید زمان زیادی از روز و شب را در اتاق نشیمن سر کنید، بهتر است دسترسی مناسب آن به نور را تامین کنید. برخی از این روش‌ها عبارتند از:

تامین نور اتاق نشیمن با نور طبیعی

بهترین نوع نور برای روشنایی منزل، روشنایی طبیعی است. ورود نور خورشید به اتاق نشیمن، فضای اتاق را بیشتر از نورهای مصنوعی روشن می‌کند، به همین دلیل اتق نشیمن روشن از نور خورشید بهترین و جذاب‌ترین جا برای نشستن و استراحت است. هر چند نور خورشید همیشه وجود ندارد و و در صورت غروب آفتاب یا ابری شدن هوا، فضای اتاق نشیمن بی‌نور و تاریک می‌شود.

آویزها برای روشنایی اتاق نشیمن

آویزها نوری ثابت تولید می‌کنند که از سیم، زنجیر یا میله به داخل اتاق آویزان می‌شوند و طرح‌های بسیاری دارند و شیک هستند. این نورپردازی مدرن معمولا در آشپزخانه به کار می‌رود، ولی با جانمایی درست و منطقی، می‌توان از آن‌ها در اتاق نشیمن نیز استفاده کرد. با این حال، این چراغ‌ها آسیب‌پذیری بالایی دارند و ممکن است به دلیل بی‌احتیاطی در اطراف آنها، صدمه ببینند.

استفاده از لوسترها

لوسترها نیز نوع دیگری از نورهای آویزند که در آن شاخه‌های متعدد چراغ‌ها به یک پایه آویزان وصل هستند. لوسترها معمولا کریستالی و شیشه‌ای هستند. استفاده از لوسترها برای طراحی‌های پیچیده متداول است. نور ضمن برخورد با کریستال و شیشه‌های لوسترها شکسته و در فضای اطراف پخش می‌شوند. دقت داشته باشید که از لوسترها باید با دقت نگهداری کرد، چون آسیب‌پذیر و گران هستند.

تامین نور با استفاده از لامپ‌های ریسه‌ای

لامپ‌های ریسه‌ای که معمولا در زیر یک کناف قرار گرفته‌اند، مجموعه‌ای از لامپ‌های کوچک هستند که به یکدیگر وصل هستند. لامپ‌های ریسه‌ای را برای تزیین اتاق‌ها مورد استفاده قرار می‌دهند؛ هرچند که یک مکان را نمی‌توانند به طور کامل روشن کنند.

لامپ‌های دیوارکوب

از دیگر منابع نوری که استفاده آنها متداول است، لامپ‌های دیوارکوب هستند. این نوع چراغ‌ها معمولا یک لامپ کوچک هستند که با اتصال به دیوار، فقط دیواری که روی آن نصب شده‌اند را روشن می‌کنند. اصولا نور لامپ‌های دیوارکوب رو به سمت بالا است. این منابع نور به تنهایی به عنوان منبع نور مستقل مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و معمولا با انواع دیگر لامپ‌ها همراه می‌شوند تا اتاق نشیمن را زیبا کنند.

تامین نور اتاق نشیمن با استفاده از آباژورها

اگر چراغ‌های بالا را دوست ندارید نصب کنید، از منابع نوری همچون آباژور می توانید استفاده کنید. آباژورها در شکل و اندازه‌های مختلفی طراحی شده‌اند که متناسب با ظاهر و سبک زندگی خودتان می توانید یکی از این انواع را به کار ببرید. اساسا ایده‌ال‌ترین گزینه‌ها برای اتاق نشیمن، آباژور است. اگر تمایل دارید بدانید چه لامپی مناسب آباژور است، به مقاله لامپ مناسب برای آباژور سر بزنید.

کلام آخر

در این مقاله قصد داشتیم به بررسی راه‌های دسترسی نور به اتاق‌های منزل بپردازیم. آن چه که در این مقاله خواندیم، به ما کمک می‌کند که با توجه به موقعیت هر اتاق و حس و حال مربوط به آن، ابزار و روش‌های مناسبی برای تأمین نور هر اتاق به کار ببریم.

سؤالات متداول

آیا می‌توان یک چراغ دیواری را روی سقف نصب کرد؟

بله، چراغ‌هایی از لامپ‌هایی کم وات برای کاهش تابش خیره‌کننده استفاده می‌کنند و برای نصب روی دیوار طراحی شده‌اند، اما با این حال با استفاده از یک جعبه سقفی و سیم پیچی دقیق می‌توانید آن‌ها را روی سقف نیز نصب کنید.

چه تعداد لامپ ال ای برای روشنایی هر اتاق کافی است؟

یک قانون سر انگشتی بیان می‌کند که به ازای ۴ تا ۶ فوت فضای سقف، یک چراغ توکار ال ای دی نیاز است. به طور معمول، وسایل بایستی در فاصله ۲۴ اینچی از دیوار یا کابینت که بین آن‌ها ۲ تا ۵ فوت فاصله است، قرار بگیرند.

بهترین موقعیت نورگیرها برای ایجاد دسترسی نور طبیعی کجا است؟

با این که نورگیرهای شمالی مقدار ثابتی از نور را به شما می‌‌‌‌دهند، اما ممکن است برای نور صبح هنگام، یک نورگیر رو به شرق نیز نیاز داشته باشید. بنابراین بایستی موقعیت درختان و سایر موانع اطراف خانه خود را نیز در نظر بگیرید.