تکنیک‌های نورپردازی در عکاسی متفاوت و متنوع است و هرکدام جلوه‌های متفاوتی ایجاد می‌کنند. فرقی نمی‌کند که در حرفه عکاسی کاملاً آماتور باشید و یا این که مدت زیادی است که عکاسی می‌کنید، همیشه بهتر و مناسب است که برخی از محبوب‌ترین، جامع‌ترین و متداول‌ترین تکنیک‌ها و روش‌های نورپردازی در عکاسی را مورد بررسی قرار دهید. تصمیم شما برای استفاده از یک نوع نورپردازی برای پروژه خود، به موضوع مدنظر شما و مفهوم و حالتی که می‌خواهید ارائه کنید، بستگی دارد.
هیچ‌گونه نور کامل و همه‌شمولی برای تمام سناریوهای مختلف و متنوع عکاسی وجود ندارد، اما با مطالعه این مقاله، شما شروع به یادگیری انواع مختلف نورپردازی طبیعی و مصنوعی خواهید کرد و می‌توانید تشخیص دهید که کدام تکنیک برای پروژه شما مناسب‌تر است. همان‌طور که در ابتدا ذکر شد قصد داریم برخی از تکنیک‌های نورپردازی در عکاسی را بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
نورپردازی در عکاسی به چه معناست؟
هر زمان صحبت از عکاسی می‌شود، نوع نوری که استفاده می‌کنید یکی از مهم‌ترین عناصر هر عکس است. نور در عکاسی به نحوه قرارگیری منبع نور که می‌تواند مصنوعی یا طبیعی باشد، اشاره دارد. همچنین موقعیت و کیفیت نور می‌تواند بر تعدادی از بخش‌های عکس شما، از جمله وضوح، تُن، احساسات و موارد دیگر، تأثیر بگذارد. نظر به این که نور چگونه می‌تواند از زوایا و منحنی‌های سوژه شما پخش شود و کدام قسمت‌ها تاریک یا روشن باشد، می‌توانید عکاس بهتری شوید، چرا که یاد می‌گیرید چگونه از منبع نور خود به مؤثرترین روش ممکن برای هر پروژه معین استفاده کنید. نورپردازی طبیعت بی‌جان در عکاسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زمانی که سوژه شما یک شیء معمولی است، استفاده از نور یکی از بهترین راه‌هایی است که می‌توانید حس و حال متناسب را به‌عکس خود اضافه کنید.
نور چگونه بر فرایند عکاسی تأثیر می‌گذارد؟
چه در حال عکاسی پرتره باشید، چه طبیعت بی‌جان یا منظره، بسیاری از نورهای انتخابی شما به ویژگی‌های سوژه شما و نحوه نمایش آن‌ها در عکس‌هایتان بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال، نور سخت، شدیدتر است و زوایا و هر سطحی که کاملاً صاف نباشد را، مانند امواج ساحل یا چین‌وچروک‌ها، برجسته‌تر می‌کند، درحالی‌که نور ملایم این موارد را صاف نشان می‌دهد.
اگر عکاسی زیبایی و استایل انجام می‌دهید که در آن هدف شما تمرکز بر روی ویژگی‌های بی‌عیب‌ونقص است، حتماً باید نوری را استفاده کنید که قسمت‌ها و خطوط خاص صورت افراد را به نمایش بگذارد؛ بنابراین درک چگونگی استفاده بهینه از نور طبیعی و مصنوعی در هر موقعیتی، گام بسیاری بزرگی در مسیر شما برای تبدیل‌شدن به یک عکاس حرفه‌ای و خبره است. عکاسی «قلم‌زدن با نور» است.
پنج ویژگی اساسی نور در عکاسی عبارت‌اند از:
- جهت
- شدت
- رنگ
- کنتراست
- میزان سختی یا ملایمت
برای بهره‌بردن از نور در عکاسی استفاده از یک سافت باکس فلاش یا برداشتن فلاش از دوربین و قراردادن آن روی پایه همراه با چتر به عکاسان این امکان را می‌دهد از یک منبع نور کوچک و سخت، نور ملایمی به‌وجود آورند. همچنین آن‌ها را می‌توان از جهت و ملایمت نور، برای خلق جلوه‌ها و حالات مختلف در یک عکس استفاده کرد.
انواع تکنیک‌های نورپردازی در عکاسی
دو نوع نور اصلی وجود دارد:
- نور طبیعی
- نور مصنوعی
سه نوع نور اصلی برای نورپردازی در عکاسی وجود دارد. برای اطلاع بیشتر از این انواع نور اصلی توصیه می‌کنیم مقاله ۳ نوع نور اصلی در عکاسی را مطالعه کنید.
نور طبیعی چیزی است که بدون دخالت انسان می‌تابد و ممکن است نور خورشید، ماه یا صاعقه باشد. از طرف دیگر، نور مصنوعی ساخته دست بشر است و انسان می‌تواند آن را کنترل کرده و در هر زمان و هر مکانی که تمایل داشته باشد استفاده کند. هم نور مصنوعی و هم نور طبیعی را می‌توان در هنگام عکس‌برداری استفاده کرد، اما بدیهی است که به‌کاربردن نور مصنوعی به‌مراتب راحت‌تر و آسان‌تر است. در ادامه برخی از انواع نورپردازی در عکاسی و تکنیک استفاده از آن‌ها را بررسی می‌کنیم.
نور یکی از 6 مورد ضروری برای عکاسی است و درک نور و توجه به آن یکی از سریع‌ترین راه‌ها برای بهبود عکاسی است. برای کسب اطلاعات کامل و جامع در مورد نور اصلی در عکاسی، به مقاله نور اصلی در عکاسی سر بزنید.
تکنیک نورپردازی با نور طبیعی
اگر می‌خواهید در فرایند عکاسی از نور طبیعی استفاده کنید، مهم است که زاویه تابش خورشید و تأثیر آن بر ترکیب پروژه‌تان را درک کنید. به‌عنوان‌مثال، در اکثر ساعات روز خورشید مستقیماً بالای سر شما قرار دارد، بنابراین سوژه شما از بالا روشن می‌شود. همچنین ممکن است بخواهید از نزدیک‌ترین ساعات به طلوع و غروب آفتاب که نور طبیعی ملایم‌تری دارند بهره ببرید. بنابراین بایستی متناسب با زاویه تابش در آن مقطع از زمان، مکان سوژه خود را تعیین کنید.
تکنیک نورپردازی از جلو یا نور تخت
تابش نور از جلو زمانی رخ می‌دهد که منبع نور مستقیماً در مقابل سوژه شما قرار داشته باشد. از آن جایی که نور زاویه ندارد، این مسئله ممکن است منجر به ایجاد اندکی سایه شود و نور به طور مساوی در تمام عکس پخش می‌شود، بدون این که هیچ قسمتی بیشتر یا کمتر از بقیه در معرض دید قرار بگیرد. نور صاف مناسب پرتره‌هایی است که در آن سوژه شما چین‌وچروک و لکه‌های بسیاری دارد، اما اگر می‌خواهید که ماهیت و شخصیت پرتره شما برجسته شود، نورپردازی از جلو کمک چندانی به شما نمی‌کند.
از دیگر مزایای استفاده از نورپردازی از جلو این است که می‌توانید یک عکس متقارن داشته باشید، چرا که فقدان سایه به متقارن شدن هر دو طرف صورت کمک می‌کند.
تکنیک نورپردازی پس‌زمینه
عکاسی با نور پس‌زمینه زمانی امکان‌پذیر است که منبع نور در پس سوژه شما قرار گرفته و سوژه مابین نور و دوربین قرار می‌گیرد. این مسئله می‌تواند فرصتی عالی برای بازی با سایه‌های کوتاه و بلند در عکاسی شما باشد. نقطه‌ضعف این نوع نورپردازی این است که تعادل رنگ سفید به هم می‌خورد و برخی از جزئیات سوژه شما محو می‌شود. این حالت برای سایه نماها بسیار مناسب است، چرا که می‌توانید پخش‌کننده نور خود را بیرون بکشید و اندکی از نور پس‌زمینه را به جلوی سوژه منعکس کنید.
تکنیک نور ملایم
نور ملایم حالتی است که منبع نور شما پراکنده باشد، به‌طوری‌که تأثیر آن نسبت به منبع نور مستقیم، بسیار ظریف‌تر است. با استفاده از نور ملایم، می‌توانید سایه‌های شدید کمتر و کنتراست کمتری بین تاریکی و روشنایی در عکس‌هایتان داشته باشید.
در عکاسی پرتره، نور جزو مؤثرترین و اصلی‌ترین مؤلفه‌ها است. مقاله تاثیر نور در عکاسی پرتره می‌تواند اطلاعات کاملی را در اختیار علاقه‌مندان به عکاسی پرتره قرار دهد.
اگر که در یک استودیوی عکاسی کار می‌کنید، می‌توانید از یک پنل انتشار بین منبع نور و سوژه خود استفاده کنید. این حتی می‌تواند یک پرده با رنگ روشن نصب شده روی پنجره باشد تا نور طبیعی خورشید را که وارد می‌شود، پخش کند. اگر بیرون از ساختمان عکس‌برداری می‌کنید، نور ملایم در هوای ابری تابیده می‌شود، چرا که ابرها نور خورشید را پخش می‌کنند. با ملایم نگه‌داشتن نور، می‌توانید ظاهری جوان‌تر را در عکاسی پرتره خود خلق کنید.
تکنیک نور سخت
بر عکس نور ملایم یا پراکنده، نور سخت حالتی است که منبع نور شما مستقیماً سوژه شما را نشانه رفته باشد. نور سخت باعث ایجاد کنتراست نور سفید و سایه تیره شده و اغلب با استفاده از آفتاب ظهر ایجاد می‌شود. علاوه بر این شما می‌توانید این تکنیک نورپردازی را در استودیوی خود و با استفاده از نورافکن یا هر منبع نور متمرکزی استفاده کنید.
تکنیک نور حاشیه‌ای
نور حاشیه‌ای را می‌توان با استفاده از نورپردازی پس‌زمینه، جایی که نور در یک زاویه از پشت یا بالا قرار دارد، ایجاد کرد. نور به‌گونه‌ای به سوژه شما برخورد می‌کند که بسته به جهتی که نور از آن طرف می‌آید، یک طرح کلی یا برجسته در اطراف سوژه شما ایجاد می‌کند. این تکنیک برای ایجاد تمایز بین سوژه شما و پس‌زمینه بسیار مفید است.
منبع نور خود را در بالا و پشت سوژه قرار دهید و به‌گونه‌ای آن را تنظیم کنید تا نور حاشیه‌ای ظاهر شود. کنتراست بیشتر بین روشنایی و تاریکی نور حاشیه‌ای را به‌وضوح نشان می‌دهد، درحالی‌که کنتراست کمتر جلوه کلی را کسل‌کننده می‌کند.
عکاسی پرتره از پرکاربردترین و رایج‌ترین انواع عکاسی است. در این نوع عکاسی از روش‌های مختلفی برای نورپردازی سوژه استفاده می‌شود. پیشنهاد می‌کنیم که برای آشنایی با انواع روش‌های نورپردازی در عکاسی پرتره مقاله روش‌های نورپردازی در عکاسی پرتره را مطالعه کنید.
تکنیک نورپردازی حلقه‌ای
این نوع نورپردازی تکنیک خاصی است که برای عکس‌برداری پرتره استفاده می‌شود. این اصطلاح به یک «حلقه» سایه از بینی بر روی گونه اشاره دارد، پس این تکنیک به‌طورکلی گزینه‌ای کمتر دراماتیک برای عکس‌برداری پرتره است. نورپردازی لوپ بسیار جذاب است، بنابراین اگر چندین قرار پرتره یا جلسات کوچک در یک روز دارید، این یک ترفند عالی برای کسب درآمد بیشتر است. نور خود را اندکی بالاتر از سطح چشم مدل و با زاویه ۴۵ درجه قرار دهید. شما می‌توانید با حرکت‌دادن نور به سمت بالا و پایین، یک حلقه تعریف‌شده را آزمایش کنید و شدت سایه را با نزدیک یا دورتر کردن منبع نور از سوژه تنظیم کنید.
تکنیک نورپردازی گسترده یا فراگیر
این نوع نورپردازی اغلب برای عکس‌های فارغ‌التحصیلی استفاده می‌شود. نورپردازی گسترده برای عکاسی با نور جانبی است که در آن سمت مدل که نزدیک به دوربین است روشن است و سمت دورتر در سایه قرار دارد. این تکنیک می‌تواند برای سوژه‌های با صورت لاغرتر مفید باشد، چرا که سمتی که نور بر آن می‌تابد، بزرگ‌تر از سمتی است که در سایه قرار دارد و بنابراین صورت سوژه پرتر به نظر می‌رسد. برای دستیابی به این ظاهر، صورت مدل خود را در یک زاویه قرار دهید و اجازه دهید اندکی از دوربین دور باشد.
تکنیک نورپردازی کوتاه
این نوع نورپردازی تقریباً حالتی عکس نورپردازی گسترده است. در این روش، سمتی از صورت که به دوربین نزدیک‌تر است در سایه قرار دارد و آن طرف که دورتر است، در معرض نور قرار می‌گیرد. به‌جای خلق یک حالت صورت پرتر، نورپردازی کوتاه صورت را نازک می‌کند. باید در هنگام استفاده هم زمان از نورپردازی کوتاه و گسترده بایستی بسیار دقت به خرج دهید.
تکنیک نورپردازی پروانه‌ای
مانند نورپردازی حلقه‌ای، نورپردازی پروانه‌ای بر اساس نوع خاص سایه‌ای که روی صورت سوژه تشکیل شده، نام‌گذاری می‌شود. منبع نور خود را در جلو و بالای سوژه خود قرار دهید تا سایه‌ای به شکل پروانه در قسمت زیرین بینی آن‌ها تشکیل شود. این نوع نورپردازی اغلب در عکس‌های زرق‌وبرق‌دار و هد شات به کار برده می‌شود. البته در حالتی که گودی چشمان مدل شما بسیار شدید است، استفاده از این تکنیک چندان به صلاح نیست، چرا که می‌تواند باعث تشکیل سایه‌های شدیداً تاریک در زیر چشم می‌شود.
چیدمان نور در نورپردازی پرتره بسیار مهم و اثرگذار است. برای آشنایی با انواع چیدمان نور در این مدل عکاسی می‌توانید مقاله چیدمان نور در عکاسی پرتره را مطالعه کنید.
تکنیک نورپردازی انشعابی
زمانی که نور با زاویه ۹۰ درجه به سوژه شما برخورد می‌کند، آن را نورپردازی انشعابی می‌نامیم. این حالت منجر به ایجاد یک خط مستقیم در مرکز صورت سوژه می‌شود که یک طرف آن کاملاً روشن و طرف دیگر آن کاملاً تاریک است. این تکنیک یک گزینه عالی برای خلق یک پرتره دراماتیک است، به‌خصوص اگر از نور سخت به‌جای نور ملایم استفاده کنید.
تکنیک نورپردازی رامبراندت (Rembrandt)
این سبک از نورپردازی به دلیل استفاده رامبراندت (نقاش بزرگ هلندی) از نور در نقاشی‌هایش، با این نام شناخته می‌شود. این حالت نوعی نورپردازی جانبی شبیه به نورپردازی انشعابی است، با این تفاوت آن سمت صورت که دارای سایه است، مثلثی از نور در زیر چشم فرد ایجاد می‌کند. این تکنیک می‌تواند در سه‌بعدی جلوه‌دادن یک تصویر دوبعدی بسیار مؤثر باشد.
کلام آخر
در این مقاله تلاش کردیم چند تکنیک مختلف و محبوب نورپردازی عکاسی را به شما معرفی کنیم. به این منظور ابتدا چیستی نورپردازی در عکاسی را شرح دادیم و سپس تأثیر نور در عکاسی را مورد بررسی قرار دادیم. در پایان تکنیک‌های مختلف نورپردازی در عکاسی را به‌تفصیل شرح دادیم.
سؤالات متداول:
چگونه می‌توان در عکاسی از نور بهره برد؟
استفاده از یک سافت باکس فلاش یا برداشتن فلاش از دوربین و قراردادن آن روی پایه همراه با چتر، به عکاسان این امکان را می‌دهد از یک منبع نور کوچک و سخت، نور ملایمی به وجود آید.
چرا هنوز هم نورپردازی در عکاسی مهم است؟
نورپردازی طبیعت بی‌جان در عکاسی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زمانی که سوژه شما یک شیء معمولی است، استفاده از نور یکی از بهترین راه‌هایی است که می‌توانید حس و حال متناسب را به‌عکس خود اضافه کنید.
5 مشخصه اساسی نور در عکاسی چیست؟
5 ویژگی اساسی نور در عکاسی عبارت‌اند از: جهت، شدت، رنگ، کنتراست و میزان سختی یا ملایمت.