اطلاعاتی درباره لامپهای هالوژن دارید؟ شاید تا به‌حال اسمی از این لامپها شنیده باشید، اما درباره ساختار و عملکرد آنها چیزی می‌دانید؟ لامپ هالوژن نوعی لامپ رشته‌ای است که در حباب آن گازهای فشرده و خنثی به‌اضافه کمی ید و برم استفاده شده است. شاید حتی درباره این لامپها شنیده باشید که آنها را به اسم جالبی مثل لامپ در لامپ (یک لامپ کوچک در یک حباب بزرگ‌تر قرار گرفته) می‌شناسند. خب، حالا با این شناخت سراغ این سؤال برویم که لامپهای هالوژن چگونه نور مصنوعی منتشر می‌کنند؟ در کجا باید از لامپهای هالوژن استفاده کرد؟ هالوژن را در چه بخشی از نورپردازی می‌توان به‌کار برد؟ بیایید در این مطلب از بروکس به این سؤالات پاسخ دهیم و به مزایا و معایب فناوری نور مصنوعی هالوژن بپردازیم.
تعریف لامپهای هالوژن
هالوژن نوعی فناوری نورپردازی است که در اصل نسخه تقویت‌شده لامپهای رشته‌ای است. همانند لامپهای رشته‌ای جریان الکتریکی وارد رشتههای تنگستن می‌شود و رشته‌ها را تا زمانی که شعله‌ور شوند و نور تابش کنند، گرم می‌کند. لامپهای هالوژنی دارای رشتههای تنگستنی هستند که در کپسول کوارتز قرار گرفته و پر از گازهای ید و بروم است. دمای رنگ هالوژن‌ها تا ۳۲۰۰ کلوین است.
یک لامپ را بر اساس فناوری مورد استفاده برای تولید نور مصنوعی طبقه‌بندی می‌کنند. باوجوداینکه لامپهای هالوژنی تنها مدل پیشرفته لامپهای رشته‌ای هستند، این لامپها را به اسم لامپ رشته‌ای نمی‌شناسند. در اصل، این لامپها را فقط زیرمجموعه‌ای از خانواده لامپهای رشته‌ای می‌دانند.
عملکرد هالوژن‌ها
به‌خاطر دارید که لامپهای رشته‌ای چگونه کار می‌کنند؟ هالوژن‌ها هم بسیار مشابه لامپهای رشته‌ای هستند. برق یا جریان الکتریکی از سوکت جریان پیدا می‌کند و با پایه لامپ تماس می‌گیرد و همانند لامپهای رشته‌ای، جریان الکتریکی وارد پریز می‌شود و تا رشته تنگستن حرکت می‌کند و رشته را تا زمان نوردهی گرم می‌کند. در حباب لامپهای هالوژنی یک گاز بی‌اثر هالوژنی پر شده که از ید و برم تشکیل می‌شود.
در این لامپها گاز هالوژن با دریافت جریان الکتریکی، یک چرخه شیمیایی تولید می‌کند که باعث می‌شود تنگستن موجود در لامپ، بخار شود. تنگستن بخار شده در اثر حرارت از روی رشته بلند می‌شود و بعد از چرخش درون لامپ دوباره روی آن ته‌نشین می‌شود. در دیگر لامپهای التهابی و رشته‌ای، تنگستن روی حباب لامپ ته‌نشین می‌شود، اما هالوژن‌ها این‌طور نیستند. همین موضوع باعث می‌شود تا این لامپها نور بیشتر و همچنین طول عمر بالاتری هم داشته باشند.
هالوژن‌ها می‌توانند تا ۲۵۰۰ ساعت دوام بیاورند، درحالی‌که عمر لامپهای رشته‌ای بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ ساعت است. همچنین لامپهای هالوژن می‌توانند در دمای بالاتری نسبت به لامپهای رشته‌ای کار کنند، به همین دلیل است که ممکن است در بازار، لامپهای هالوژنی با قدرت ۲۵۰ تا ۳۰۰ وات را پیدا کنید.
کپسول کوارتزی که در لامپهای هالوژنی استفاده می‌شود، از یک شکل شیشه‌ای خاصی تهیه شده است، درحالی‌که اکثر شیشه‌های سنتی که حاوی سایر مواد رقیق‌کننده هستند، کوارتز خالص است و باعث می‌شود تا شیشه با مقاومت بالاتری کار کند.
نکته مهم و بهداشتی که درباره شیشه‌های کوارتزی باید به آن توجه داشت این است که چربی انگشت‌ها می‌تواند روی آنها تأثیر بگذارد. اگر یک کپسول کوارتز را داخل یک لامپ هالوژن لمس کنید، انگشتان شما بر عمر محصول تأثیر می‌گذارد و باعث کاهش عمر آن می‌شود.
اگر در عملکرد لامپهای هالوژن اختلال ایجاد شد و لامپ شروع به چشمک‌زدن کرد، حتما باید علت چشمک‌زدن هالوژن را درآورید و برای رفع آن اقدام کنید. در مقاله‌ی چرا هالوژن چشمک می‌زند؟ بهطور کامل به این موضوع پرداختیم.
انواع لامپهای هالوژن
لامپهای هالوژن در انواع مختلفی ساخته و به بازار عرضه می‌شوند. این لامپها را می‌توان در مکان‌هایی مثل سقف‌های کاذب، برجستگی‌ها یا تورفتگی‌های روی سقف نصب کرد و کاربرد بسیار گسترده‌ای در دکوراسیون داخلی دارند. برای آشنایی با روش‌ها و تکنیک‌های استفاده از لامپهای مصنوعی، به‌خصوص لامپهای هالوژنی، در ادامه می‌توانید مطلب تکنیک‌های نورپردازی را بخوانید.
انواع لامپهای هالوژنی که می‌توانید در بازار پیدا کنید:
· هالوژن SMD
این لامپها همان‌طور که از اسمشان پیداست بر اساس تکنولوژی SMD ساخته شدهاند و چند چیپ ال‌ای‌دی دارند که با یک سیم نازک به هم متصل شده است. این لامپها گرمای کمتر و نور بیشتری دارند و به‌دلیل زیبایی بیشتر هالوژن‌های SMD، مصرف گسترده‌تری از این نوع لامپها در ساخت تجهیزات نورپردازی می‌شود.
· هالوژن COB
هالوژن‌ها COB هم مثل هالوژن‌ها SMD پرنور هستند. این مدل از هالوژن‌ها هم چیپ‌های الکترونیکی دارند و روی برد نصب می‌شوند. COBها یک نقطه نورانی را نمایش می‌دهند و علاوه بر اینکه مصرف کم و عمر بالایی دارند، برای استفاده در سقف کاذب و محیط‌های توکار آشپزخانه و … استفاده می‌شوند.
برای آشنایی با نورپردازی در آشپزخانه، خواندن مقاله انواع نورپردازی سقفی در آشپزخانه‌ها را پیشنهاد می‌کنیم.
· هالوژن LED
هالوژن‌های LED تشکیل‌شده از چندین دیو‌د نورافشان هستند که وقتی جریان الکتریکی به آنها می‌رسد، نور تولید می‌کنند. هرچه تعداد دیود‌های لامپ هالوژن بیشتر باشد، نور لامپ بیشتر است. این لامپها هم مصرف برق چندانی ندارند و می‌توانند در ساختمان‌های مسکونی و مغازهها و همچنین نورپردازی در دکوراسیون‌‌ها استفاده شوند.
رنگ لامپهای هالوژن
هالوژن‌ها در دو مدل رنگی و غیررنگی در بازار وجود دارند و بسته به ابعاد و کاربرد آنها قیمت‌گذاری این لامپها تغییر می‌کند. لامپهای هالوژنی رنگی را می‌توانید در چهار رنگ آبی، سبز، قرمز و امبر پیدا و تهیه کنید.
کاربرد لامپهای هالوژن
کیفیت نور هالوژن و دمای رنگ برای محیط‌های داخلی به‌خصوص خانه‌ها بسیار مناسب است. با وجود اینکه ال ای دیها را به‌عنوان یکی از بهترین لامپهای مصرفی می‌شناسند، اما بسیاری از متخصصان و طراحان نورپردازی، لامپهای هالوژن را برای مصارف مسکونی یا تزئینی توصیه می‌کنند.
به‌جز این موارد، هالوژن‌ها کاربردهای دیگری هم دارند که در ادامه از آنها صحبت می‌کنیم:
- فروشگاه‌های جواهرات
بسیاری از جواهرفروش‌ها از لامپهای هالوژنی برای برجسته‌کردن و درخشش بیشتر جواهرات و طلا‌های موجود در ویترین یا نمایشگاه خود استفاده می‌کنند. نحوه انعکاس نور و بازتاب آن روی جواهرات به آنها جلوه‌ای گرم، لطیف و قابل‌توجه‌تر می‌دهد.
- فروشگاه‌ها و مغازهها
برخی از فروشگاه‌های خرده‌فروشی هنوز از لامپهای هالوژن PAR در روشنایی مغازه خود استفاده می‌کنند. به طور معمول، لامپهای هالوژنی را در فروشگاه‌ها و مغازه‌هایی پیدا می‌کنید که نیاز به یک نور گرم و ملایم دارند. در مطلب لامپ مناسب برای مغازه دربارهی این موضوع صحبت کردیم.
- وسایل مختلف
هالوژن‌ها را همچنین برای استفاده در ماکروفر و گرم‌کردن غذا یا استفاده در پروژکتورهای قابل‌حمل به‌کار می‌برند. باتوجه به اندازه کوچک کوارتز، لامپهای هالوژنی می‌توانند برای این وسایل بسیار مناسب باشند.
مزایا و معایب
همان‌طور که همه لامپها ویژگی‌های مختلفی دارند و با وجود نقاط مثبت و کاربردی آنها، ممکن است معایب و کاستی‌هایی هم درباره آنها پیدا کرد. هالوژن‌ها هم مزایا و معایب مختلفی دارند.
مزایای هالوژن
در اینجا برخی از مزایای لامپ هالوژن را آوردیم.
· کیفیت نور
نور در هالوژن‌ها بسیار مناسب و استاندارد است. درست مثل لامپهای رشته‌ای که کیفیت خوبی دارند، لامپهای هالوژنی هم از کیفیت نور خوبی بین دیگر منابع مصنوعی بهره می‌برند.
· ابعاد
از آنجا که کوارتز بسیار کوچک است می‌توان لامپهای هالوژنی کوچکی را درست کرد که در همه دستگاه‌ها و وسایل مختلف (مثل ابزارها و…) استفاده می‌شوند. همان‌طورکه قبلاً اشاره کردیم، این لامپها را می‌توانید در پروژکتورهای مختلف هم پیدا کنید.
· قابلیت کاهش نور
اگر صاحب یک رستوران هستید و می‌خواهید نور محیط را با کنترل بیشتری در فضای رستوران پخش و تنظیم کنید، می‌توانید از چند عدد هالوژن PAR در رستوران خود استفاده کنید تا بتوانید با استفاده از قابلیت کاهش نور، روشنایی کنترل‌شده‌تری در رستوران داشته باشید.
· قیمت هالوژن
هالوژن‌ها قیمت مقرون‌به‌صرفه و مناسبی دارند. اگر قصد خرید و استفاده در ابعاد بزرگ و گسترده دارید، در نهایت خرید این لامپها می‌تواند باعث شود در هزینه‌های خود صرفه‌جویی کنید.
معایب هالوژن
در ادامه با برخی از معایب لامپهای هالوژنی آشنا خواهید شد.
· مصرف انرژی ناکارآمد
اگرچه هالوژن‌ها در مقایسه با دیگر لامپهای رشته‌ای کارآمدتر است، اما در مقایسه با اکثر منابع نوری که امروزه در بازار وجود دارند، آنها به‌خاطر نسبت لومن به واتی که دارند، بسیار ناکارآمد هستند.
· اجزای پنهان
از آنجا که تنگستن موجود داخل هالوژن با کوارتز محصور شده است، بررسی اجزای لامپهای هالوژنی مثل لامپهای قدیمی رشته‌ای آسان نیست.
· محدودیت‌ها
اگر فضای شما مدرن و شیک است، ممکن است ترجیح دهید نورپردازی محیط را با لامپ‌‌هایی کامل کنید که دمای کلوین بالاتری دارند و نور شفاف‌تر و ملایم‌تری در محیط پخش می‌کنند. هالوژن‌ها تقریباً برای استفاده در چنین مواردی محدودیت‌هایی دارند و به‌‌خوبی نمی‌توانند نور شفاف‌تری به محیط بدهند.
· حساس بودن
هالوژن‌ها به روغن‌های موجود در پوست حساس هستند که در نهایت می‌تواند به عمر محصول آسیب برساند.
کلام آخر
درباره لامپهای هالوژن با شما صحبت کردیم. از عملکرد و انواع مختلف آنها گفتیم و در ادامه مهم‌ترین مزایا و معایب این هالوژن ها را با هم بررسی کردیم. لامپهای هالوژنی از رشتههای تنگستنی ساخته شدهاند که در یک محفظه مملو از گاز بی‌اثر و ید یا برم پر شده است. انواع مختلف هالوژن‌ها را می‌توان در خانه‌ها، فروشگاه‌ها، وسیله‌ها و … استفاده کرد.
شما چه تجربه‌ای از مصرف لامپهای هالوژنی دارید؟ اگر دنبال خرید یا جایگزینی لامپهای قدیمی هستید، هالوژن‌ها گزینه‌های بسیار خوب و به‌صرفه‌ای هستند. می‌توانید نگاهی به فروشگاه بروکس و محصولات ما در فروشگاه بیندازید و خرید خود را به آسان‌ترین و سریع‌ترین روش انجام دهید.
سوالات متداول:
لامپ های هالوژن چیست؟
هالوژن نوعی فناوری نورپردازی است که در اصل نسخه تقویت‌شده لامپهای رشته‌ای است. لامپهای هالوژنی دارای رشتههای تنگستنی هستند که در کپسول کوارتز قرار گرفته و پر از گازهای ید و بروم است.
عملکرد لامپهای هالوژنی برای تولید نور مصنوعی به چه شکل است؟
لامپهای هالوژنی، رشتههای تنگستنی دارند که گاز هالوژن موجود در حباب این لامپها با دریافت جریان الکتریکی یک چرخه شیمیایی تولید می‌کند و باعث می‌شود تنگستن موجود بخار شود. تنگستن بخارشده در اثر حرارت از روی رشته بلند می‌شود و بعد از چرخش درون لامپ دوباره روی آن ته‌نشین می‌شود و نور تولید می‌کند.
انواع لامپهای هالوژنی چیست؟
انواع لامپهای هالوژنی شامل هالوژن‌های SMD، COB و هالوژن LED است.