عملکرد کلید مینیاتوری یا فیوز مینیاتوری یا همان MCB که مخفف واژه Miniature Circuit Breaker است به صورتی است که مصرف کننده را هم در برابر خطای اتصال کوتاه و هم جریان اضافه بار حفاظت می کند و به علت خودکار بودن، بعد از قطع شدن، مجدد به مدار باز می گردد. وظیفه حفاظت مدار در برابر اضافه بار به عهده بخش حرارتی (بی متال) و حفاظت در برابر خطای اتصال کوتاه بر عهده بخش الکترومغناطیسی است.
کلیدهای خودکار مینیاتوری
علت اینکه این کلیدها را کلید خودکار مینیاتوری می نامند این است که عمل قطع مدار را به صورت اتوماتیک و خودکار انجام می دهد و مجدد به حالت آماده به کار باز می گردد. یکی از تفاوت های اصلی کلید های خودکار مینیاتوری با فیوز ها هم همین مورد است یعنی اینکه فیوزها یکبار مصرف هستند و پس از آب شدن و قطع مدار باید تعویض شوند و مجدد به چرخه کار باز نمیگردند
اما کلیدهای خودکار مینیاتوری علاوه بر اینکه قابل قطع شدن زیر بار نیز هستند و هم به صورت خودکار و هم به صورت دستی می توانند مدار را قطع کنند پس از قطع مدار مجدد آماده به کار می شوند و بارها این عمل را می توانند تکرار کنند.
طریقه عملکرد الکترومغناطیسی کلید مینیاتوری
همان طور که می دانیم اتصال کوتاه یک نوع خطاست که در صورت وقوع آن جریان بسیار بالایی از مدار عبور میکند و این جریان بسیار زیاد سبب ایجاد حرارت بسیار بالا و شوک به مدار می گردد و گاها سبب آتش سوزی و از بین رفتن مدار و مصرف کننده می شود از این رو لازم است تجهیزی جهت تشخیص و حفاظت از مدار جهت جدا کردن قسمت آسیب دیده از سالم به کار برده شود عملکرد کلید مینیاتوری این جریان اتصال کوتاه را از طریق یک سیم پیچ با تعداد دور کم و قطر زیاد تشخیص می دهد.
گستره استاندارد قطع آنی
| گستره | نوع |
| بیشتر از 3In تا و خود 5In | B |
| بیشتر از 5In تا و خود 10In | C |
| بیشتر از 10In تا و خود 50In | D |
In جریان نامی کلیدمینیاتوری است.
نمای داخلی سیستم عملکرد مغناطیسی داخل مینیاتوری
قدرت اسمی
قدرت اتصال کوتاه (یا قدرت قطع) اسمی یک کلید مینیاتوری عبارت است از مقدار نهایی قدرت اتصال کوتاه که توسط تولیدکننده برای کلید مینیاتوری معین شده است.
مقادیر استاندارد قدرت قطع اسمی عبارتند از :
- 1500
- 3000
- 4500
- 6000
- 7500
- 9000
- 10000 آمپر
تاثیر جرقه گیر در عمر کلیدهای مینیاتوری
کلید مینیاتوری های بروکس دارای قدرت قطع 6000 آمپر هستند. با عبور جریان اتصال کوتاه از سیم پیچ، هسته مغناطیسی داخل آن حرکت کرده و مسیر جریان مدار را قطع می کند. وقتی کلیدمینیاتوری جریان اتصال کوتاه را قطع میکند، بین کنتاکت ها در سیستم جرقه ایجاد می شود. این جرقه ( جرقه کنتاکت بی متال و کنتاکت سیم پیچ) به دو سر جرقه گیر منتقل میشود. صفحاتی که جرقه گیر دارد، باعث می شود جرقه بین صفحات تخلیه انرژی شود و آسیبی به سیستم کلید مینیاتوری نزند.
هر چقدر قدرت قطع کلید مینیاتوری بیشتر باشد تعداد صفحات جرقه گیر نیز باید بیشتر باشد تا تخلیه انرژی جرقه اتصال کوتاه به خوبی انجام شود و کلید آسیب نبیند و پس از رفع اتصال کوتاه مدار، دوباره کلیدمینیاتوری قابل استفاده باشد.
رله الکترومغناطیسی
دو قطعه ای که در عملکرد و طول عمر کلیدمینیاتوری بخاطر حفاظت در برابر خطر اتصال کوتاه موثر است، رله الکترومغناطیسی (مگنت) و جرقه گیر است در کلیدمینیاتوری های کم کیفیت از تعداد صفحات و کیفیت جرقه گیر می کاهند و یا بجای استفاده از مس برای سیم پیچ مگنت از CCA (سیم با روکش مس) استفاده میکنند بدین ترتیب عملکرد کلید مینیاتوری مناسب در برابر اتصال کوتاه برخوردار نبوده و پس از یکبار قطع در هنگام اتصال کوتاه آسیب می بیند و قابل استفاده نخواهد بود.
تاثیر سیم پیچ
کیفیت نامناسب سیم پیچ مگنت باعث می شود که هسته داخل سیم پیچ که براثر عبور مقدار معین جریان اتصال کوتاه باید خاصیت آهنربایی پیدا کرده و کنتاکت متحرک را حرکت دهد، بخوبی خاصیت الکترومغناطیسی پیدا نکرده و قدرت قطع مدار را نداشته باشد در این صورت خطر آتش سوزی در سیستم وجود دارد.