اثرات ملانوپی نور
در فضای باز، خانه یا محل کار، نور برای زندگی انسان ضروری است. اما همیشه نور روز کافی در دسترس نیست. نورپردازی موثر ملانوپیکی به همگام سازی فرآیندهای بدن ما با محیط کمک می کند.
در جوامع صنعتی پیشرفته، شیوه زندگی مدرن به طور فزایندهای از ریتمهای طبیعی دور شده است. مردم بیشتر وقت خود را در داخل خانه و تحت نورپردازی مصنوعی میگذرانند، و بسیاری از آنان در شیفتهای کاری یا در ساختمانهای بدون پنجره مشغول به کار هستند. این شرایط منجر به کاهش تماس با نور طبیعی روز و تأثیرات منفی بر سلامت و ریتمهای بیولوژیکی بدن میشود.
روشنایی طبیعی در فضای باز حتی در روزهای ابری به هزاران لوکس میرسد، در حالی که سطح نور مصنوعی در محیطهای کاری به طور قابل توجهی کمتر است. این تفاوت میتواند عواقب جدی برای سلامت افراد داشته باشد. نور کم در طول روز میتواند ساعت داخلی بدن را مختل کند و باعث اختلال در فاز خواب و بیداری شود. این اختلالات به نوبه خود اثرات منفی بر ریتمهای کرونوبیولوژیکی دارند و ممکن است به مشکلات سلامتی منجر شوند.
نور به عنوان یک عامل کلیدی در تنظیم ساعت داخلی بدن ما عمل میکند. در غیاب نور، بدن به طول چرخهای که توسط ساختار ژنتیکیاش تعیین شده، بازمیگردد و این امر میتواند منجر به عدم هماهنگی ریتم خواب و بیداری با زمان روز شود. برای مثال، یک فرد با کرونوتایپ “جغد” که دارای یک چرخه طبیعی طولانیتر از ۲۴ ساعت (تقریباً ۲۵ ساعت) است، ممکن است در تنظیم خواب و بیداری خود با چالشهایی مواجه شود.
نور روز استاندارد را تعیین می کند
نور روز پارامترهای نور موثر بیولوژیکی را تعیین می کند:
- شدت روشنایی
- یکنواختی
- جهت نور
- دمای رنگ
- پویایی نور در طول روز و فصل ها
روشنایی نور روز به طور قابل توجهی بسته به موقعیت جغرافیایی، آب و هوا، فصل و زمان روز متفاوت است. در مرکز اروپا، بیشتر فضای داخلی را می توان با نور طبیعی از حدود ساعت 8 صبح تا ساعت 5 بعد از ظهر در اکثر موارد، روشن کرد. با این حال، نور روز وارد شده از طریق پنجره ها به عمق اتاق نمی رسد.
نورپردازی برای جلوه های غیر بصری
به دلایل فنی و به دلیل نیاز به صرفه جویی در انرژی، نورپردازی برای جلوه های غیر بصری نمی تواند دقیقا نور طبیعی روز را شبیه سازی کند اما می تواند پشتیبانی ارزشمندی را ارائه دهد. مطالعات نشان می دهد که برای مثال روشنایی 500 تا 1500 لوکس در محل کار می تواند از نظر بیولوژیکی موثر باشد.
نورپردازی موثر ملانوپیکی هم می تواند بصورت اضافی فعال شود و هم به صورت خودکار تنظیم شود تا تغییرات ورود نور روز را جبران کند. مهار کردن نور روز، کیفیت نور را افزایش می دهد، باعث ایجاد حس بهتری از حال خوب شده و انرژی ورودی را بهینه می کند.
برای رسیدن نور به نقاط حساس گیرنده های نوری در قسمت تحتانی شبکیه و بینی، نیاز است که مانند نور روز، نور از یک منبع نور مسطح آمده و از بالا وارد چشم شود. دمای رنگ همچنین نقش مهمی ایفا می کند: در طول روز، باید نزدیک به نور طبیعی با محتوای آبی بالا باشد.
یکی دیگر از نکات کلیدی در طراحی نور مصنوعی برای جلوه های غیر بصری، نیاز به ارائه نور مناسب در زمان درست است. بزرگترین اثر ملانوپی پس از یک دوره تاریکی به ویژه در صبح به دست می آید.
جدای از پشتیبانی همگام سازی طولانی مدت روزانه، نور ملانوپیکی موثر می تواند برای فعال کردن نیز استفاده شود. در این مورد، برای مثال، شدت روشنایی و دمای رنگ در اواسط روز یا اوایل بعد از ظهر روز کمی افزایش می یابد. در هنگام عصر که فعالیت کردن ناخوشایند است، نور گرم و کاهش شدت روشنایی بدن را برای خواب آماده می کند.
مانند نور روز، نورپردازی موثر ملانوپیکی در طول روز تغییر می کند: از رنگ نورهای سفید سرد و نیروبخش و شدت روشنایی بالا در صبح شروع شده و با تغییرات پویا به رنگ های روشن گرم و سطوح روشنایی پایین برای عصر ختم می شود.
روشنایی با الگوی نور روز با اثرات غیر بصری فقط در طول روز توصیه می شود (منحنی آبی). در شب، عصر و درساعات اولیه صبح، نور با فقط کمی اثر بیولوژیکی اثر مناسب است. این روشنایی از هرگونه اختلال در فرآیندهای بیولوژیکی در بدن مانند افزایش سطح ملاتونین (نارنجی) در شب جلوگیری می کند.