:DIN SPEC 67600 توصیه های طراحی روشنایی

امروزه مفاهیم نورپردازی حرفه ای، توانایی ایجاد نورپردازی موثر بیولوژیکی در داخل خانه را دارند. برای اطمینان از آن که نور واقعاً یک اثر ملانوپی دارد و در عین حال شرایط بصری راحت را فراهم می کند، طراحان روشنایی باید به تعدادی از عوامل توجه کنند. توصیه های طراحی، در پیش نویس استاندارد DIN SPEC 67600 ارائه شده است.

نور خوب به ما کمک می کند تا کارهای روزانه خود را انجام دهیم. برای انجام وظایف پشت میز، کار با ماشین یا کار در یک سالن اجرای تئاتر، نور باید، شدت روشنایی بهینه منطقه کار را تامین کرده و امکان انجام کار بدون خستگی را فراهم سازد. روشنایی بیولوژیکی موثر نیز باید تمام الزامات کیفی بصری را برآورده کند.

ویژگی های کیفی عمومی

یک نصب روشنایی خوب، شدت روشنایی مناسب را برای کارهای بصری فراهم کرده و درخشندگی را به طور مساوی در اتاق توزیع می کند. خیرگی مستقیم و بازتاب شونده را محدود کرده و نور با شاخص نمود رنگ خوب را ارائه می­دهد. روشنایی خوب سوسو نمی­زند و تابش نور روز را در نظر می گیرد.

الزامات اساسی که روشنایی برآورده سازد در استانداردهای DIN 5035 و EN 12464-1 DIN با عنوان«نور و روشنایی – روشنایی مکان های کار سرپوشیده» تنظیم شده است. این استانداردها مقادیر حین بهره­ برداری متغیرهای روشنایی را برای موارد مربوط تعیین کرده و حداقل الزامات را برای کیفیت نور خوب مشخص می­کنند.

DIN SPEC 67600 برنامه ریزی را تسهیل می کند

اگر قرار است نورپردازی از نظر ملانوپی موثر باشد، رنگ نور، شدت روشنایی و جهت نور نیز باید قابل تنظیم باشد. توصیه های مقدماتی طراحی در پیش نویس پیش استاندارد DIN SPEC 67600 منتشر شده در آوریل 2013، درج شده است.

مطابق با DIN EN 12464-1، SPEC 67600 DIN به استفاده از نورپردازی موثر بیولوژیکی برای فضاهای داخلی مختلف، محل کار یا مناطق غیر کاری می پردازد و توصیه هایی را برای “فضاهای زندگی” ارائه می کند

پیش استاندارد منحصراً به اثرات غیر بصری با واسطه چشم – در نتیجه قرار گرفتن در معرض نور روز، نورپردازی مصنوعی یا ترکیبی از این دو می­پردازد. اطلاعات در مورد فاکتور عملکرد ملانوپیک ناشی از منابع نور مدرن در SPEC 5031-100 DIN منتشر شده در سال 2014 ارائه شده است.

طراحی روشنایی جامع

طراحی نصب یک نورپردازی موثر بیولوژیکی یک کار چالش برانگیز است. به همین دلیل، DIN SPEC 67600 روشنایی یکپارچه و جامع همراه با در نظرگرفتن فاصله­ها را توصیه می کند. این روش تضمین می کند که استفاده از اتاق و اثرات نور در فرآیند طراحی از ابتدا در نظر گرفته شده است و تمام سیستم ها و مواد به طور مناسب هماهنگ شده اند. طراحی جامع همچنین کمک می کند تا اطمینان حاصل شود با استفاده مناسب از نور روز، یک نصب روشنایی که جلوه های شبانه روزی دارد، از نظر مصرف انرژی کارآمد و بهینه است.

توصیه های طراحی در DIN SPEC 67600 عمدتاً مربوط به مکان هایی است که مردم در آنجا زمان زیادی را صرف می­کنند، به عنوان مثال فضاهای کاری داخلی و مناطق ارتباطی یا مناطق پربازدید در مراکز مراقبتی. طراحی باید ریتم­های روزانه و ماهانه، همچنین فصل ها و جهت قرارگیری ساختمان ها را در نظر بگیرد.

اثرات ملانوپی توسط موارد زیر محقق می­شود:

• روشنایی بالاتر
• محتوای آبی بالاتر
• منابع نور مسطح
• نور دینامیکی متغیر با زمان و
• زمان بندی صحیح: نور موثر بیولوژیکی بیشترین اثر را در صبح، بعد از ساعت های تاریک دارد.

رنگ نور بسیار مهم است

رنگ نور با دمای رنگ بر حسب کلوین (K) بیان می شود. این عدد رنگ ذاتی نور ساطع شده از یک منبع نور را نشان می دهد. برای مقایسه، دمای رنگ آسمان به طور کلی بین 6000 تا 10000 کلوین تغییر می­کند.

روشنایی موثر بیولوژیکی باعث ایجاد حس بهتری از رفاه می شود و سلامتی و بهبود عملکرد را تقویت می کند. از نظر بیولوژیکی نور فعال کننده و آرامش بخش در طول روز متغیر بوده و تغییرات در نور طبیعی روز را شبیه سازی می کند.

منابع نور مورد استفاده برای نورپردازی بیولوژیکی موثر باید دمای رنگ مشابهی داشته باشند به طوری که، مانند نور روز، آنها بتوانند به طور بهینه گیرنده های نوری مربوطه در چشم انسان را تحت تاثیر قرار دهند. این امر توسط منابع نور سفید مهتابی با دمای رنگ بالای 5300 کلوین انجام می­شود. این رنگ نور دارای محتوای آبی بالاتر و بسیار بیشتر است و برای سیکل شبانه روزی موثرتر از نور سفید گرم است. در اجرا نور لامپ های فلورسنت و ال ای دی ها انتخاب مناسبی هستند.

استانداردهای DIN و مقررات محل کار (ASR) ویژگی هایی را که در مجموع هستند شناسایی می کنند و کیفیت نصب روشنایی را مشخص می کنند. همچنین باید در طراحی، نورپردازی موثر ملانوپیکی نیز در نظر گرفته شود.

شدت روشنایی

اگرچه محتوای طیفی آبی برای دستیابی به یک اثر بیولوژیکی با نورپردازی مصنوعی بسیار مهم است، رنگ نور تنها عامل نیست که باید در نظر گرفته شود: عامل دیگر شدت روشنایی است (با لوکس (lx) اندازه گیری می شود).

آنچه اهمیت دارد میزان شدت روشنایی عمودی در ارتفاع چشم ناظر است که عمدتا توسط درخشندگی دریافتی از سطوح مشاهده شده مشخص می­شود. برای انطباق با DIN SPEC 67600، باید حداقل به 250 لوکس در دمای رنگ 8000 کلوین برسد، چون هر چقدر کمتر باشد اثر بیولوژیکی قابل اثبات و قابل توجهی نخواهد داشت.

در نورهای با دمای رنگ دیگر، شدت روشنایی باید مطابق با DIN SPEC 5031-100 جدید تنظیم شود.

توزیع فضایی نور

برای اینکه نور اثر بیولوژیکی داشته باشد، چشم های ما باید بتوانند روشنایی مناطقی در اتاق را تا حد امکان موثر درک کنند.

از آنجا که سلول های گانگلیون حاوی ملانوپسین به ویژه در قسمت پایین و قسمت بینی چشم حساس هستند، روشنایی مسطح درخشان در قسمت بالایی میدان بینایی توصیه می شود.

این امر با موارد زیر محقق می­شود:

• پنجره های بزرگ، نورگیرها و سیستم های کنترل نور روز برای روشن کردن سقف؛
• چراغ­های با سطح مقطع بزرگ یا سقف های درخشان؛
• چراغ هایی که نور غیرمستقیم را روی مناطق بزرگ می تابانند، به طوری که سقف و یک سوم بالای دیوارها روشن می­شود.
• مواد شفاف با نور پس زمینه مانند سقف نورانی، نورگیر با نور مصنوعی، جعبه های نورانی یا پرده های توری؛
• نورپردازی مبلمان و اثاثیه اتاق با چراغ­های با نور غیرمستقیم

نور مناسب برای زمان روز

هر انسانی ریتم روز/شب خاص خود را دارد که به طور منظم با نور روز هماهنگ است. برای اکثر مردم، نور با اثر بیولوژیکی محرک به طور عمده در صبح مفید است. نورپردازی دینامیک می تواند تغییرات نور روز را شبیه سازی کند و یا به طور پیوسته شدت روشنایی و محتوای طیف آبی نور را در اواسط روز افزایش دهد یا می تواند از فعالیت ها در طول روز با تغییر در شدت روشنایی و رنگ نور در زمان های خاص پشتیبانی کند. تغییرات دوره ای در نورپردازی باید همیشه با در نظر گرفتن استفاده از اتاق طراحی شود. به منظور اینکه اطمینان حاصل شود که یک اثر بیولوژیکی دارند و عواقب نامطلوب سوسوزدن را در پی نخواهند داشت باید حداقل چند دقیقه طول بکشد تا کامل شود.

در شب، از نور با اثر فعال کننده به طور کلی باید اجتناب شود. این امر برای پیشگیری تداخل با تولید ملاتونین است و اینکه بدن را برای خواب آماده کنید. استاندارد DIN SPEC 67600 استفاده از چراغ های کم سو شونده و جهت دار را با رنگ نور گرم و محتوای قرمز بیشتر و نور آبی به شدت کاهش یافته برای حدود دو ساعت قبل از رفتن به تخت خواب توصیه می کند.

برای مطالعه مطالب مرتبط میتوانید به سایر نوشته های وبسایت بروکس مراجعه کنید.