نور مناسب در زمان درست
نور برای جلوه های غیر بصری میتواند بر فرآیندهای بیولوژیکی به دو صورت تأثیر بگذارد:
- (مفهوم نورپردازی A) حسی از ریتم روز/شب حتی در جایی که نور روز کافی نیست را دربردارد: شدت روشنایی و محتوای آبی نور به طور پیوسته تا اواسط روز افزایش می یابد و سپس به تدریج دوباره تا عصر کم می شود.
- (مفهوم روشنایی B) می تواند به شکل “افشانه های نور” باشد که اثر انرژی زا دارند و تمرکز را افزایش می دهند. مطالعات نشان داده است که این فعال کردن نور نتایج مثبتی را در مدارس به همراه دارد، زیرا شدت روشنایی بالای تولید شده تنها توسط انفجارهای کوتاه قدرت یک راه حل بسیار بهینه و کم مصرف است.
با هر دو مفهوم، موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرد: فعال کردن نور فقط در طول روز توصیه می شود؛ نباید با استراحت شبانه ارزشمند تداخل داشته باشد. در عصر، رنگ نورهای گرم (تا 3300 کلوین) در ترکیب با شدت روشنایی پایین توصیه می شود. نور عصر باید جهت دار نیز باشد تا تحریک گیرنده های نوری حاوی ملانوپسین در چشم به حداقل برسد. با انتخاب مناسب چراغ ها و منابع نور، روشنایی را میتوان متناسب با زمان روز تنظیم کرد.
چراغها و منابع نوری مناسب
امروزه صنعت روشنایی، چراغ های متعدد طراحی شده با ترکیبی از رنگ نورهای مختلف و با هر دو آرایش نور مستقیم و غیرمستقیم را به بازار ارائه میدهد. دمای رنگ نور و همچنین زاویه برخورد نور میتواند در طول روز تغییر کند. استفاده از چراغهای مختلف یک آلترناتیو خوب است، به عنوان مثال ترکیبی از عناصر سقفی نورانی که نور سفید سرد به اتاق در یک منطقه بزرگ می‌تابانند و نورهای نقطهای جهتدار یا چراغ های وظیفه ای که روشنایی غیر فعال در عصر ارائه می کنند.
نورپردازی پویا برای انگیزه بیشتر: در صبح، روشنایی بالا و دمای رنگ سرد تنظیم شده است تا نور روز ساعت داخلی ما را تحریک کند. در عصر روشنایی کمسو شده و نور جهتدار ما را برای خواب آماده میکند.
در ابتدا، تنها منابع نور که از نظر فنی امکان افزودن محتوای آبی مورد نیاز برای رسیدن به سومین گیرنده نوری در آن بود، لامپ های فلورسنت بودند. در حال حاضر دیگر منابع نوری نیز برای اثر بیولوژیکی بهینه شده اند.
دیودهای ساطع کننده نور (LED) به عنوان یک گزینه انعطاف پذیر ویژه هستند. یک چراغ LED تک، مجهز به یک ماژول مناسب، مجموعه طیفی از رنگ های مختلف سفید را ارائه می دهد. نورپردازی LED با کنترل رنگ پویا یک سوئیچ ساده و کارآمد، از نوری که باعث افزایش تمرکز است به نوری که باعث راحتی و آرامش می شود را امکان پذیر می کند. به این ترتیب، اثر بیولوژیکی و بصری را میتوان متعادل کرد و در صورت نیاز تغییر داد.
منابع نوری مختلف نیز اغلب ترکیب میشوند. در این حالت روشنایی پویا با ترکیبی از به عنوان مثال لامپ های فلورسنت آفتابی و ال ای دی های مهتابی تولید میشود.
کنترل نور دینامیک
در روشنایی بیولوژیکی موثر در طول یک روز نه تنها دمای رنگ نور از آفتابی به مهتابی تغییر میکند، بلکه شدت روشنایی آن با تغییر در بازه 500 تا 1500 لوکس با ریتم شبانه روزی انسان هماهنگ شده و محرک های مناسب برای هر زمان از روز را تولید می کند.
کنترل روشنایی دینامیک مورد نیاز توسط سیستم های مدیریت روشنایی فراهم میشود.
تنظیم تک تک چراغ ها بصورت متعادل و بدون گام، به ترتیبی انجام میشود که تغییر بلافاصله درک نمی شود، اما تاثیر بیولوژیکی پایدار دارد. یک تنظیم ایده آل نیز اجازه می دهد صحنه های نورپردازی از پیش برنامه ریزی شده در صورت نیاز از یک کنترل پنل یا کنترل از راه دور به وضوح فعال شود.
سیستمهای مدیریت روشنایی می توانند به راحتی با سیستمهای سطح بالاتر ساختمان ادغام شوند. سیستم های مجهز به کنترل نور روز و حضور افراد در ترکیب با چراغ های مدرن و منابع نور کارآمد مقدار زیادی انرژی صرفه جویی می کنند و اثرات بصری، احساسی و غیر بصری که برای یک روشنایی با کیفیت بهینه نیاز است را فراهم میکنند.
افراد مسن به نور بیشتری نسبت به همکاران جوانترشان نیاز دارند. نور مکمل توسط لامپ های رومیزی با محافظ مناسب تامین می شود. به خصوص در ماه های تاریک سال مهم است : نور شبانه روزی به جبران محرک نور ضعیف روز کمک می کند.