بهترین دوست عکاس‌ها، مولفه‌ای ضروری برای رشد گیاهان و بهانه‌ای برای دیدن زیبایی‌های زندگی؛ نور طبیعی را می‌گویم! اگر ما انسان‌ها می‌توانیم چیزهایی را که در اطرافمان رخ می‌دهند و وجود دارند ببینیم، به دلیل موهبتی به‌نام نور است. نور شکلی از انرژی است که درست مثل سایر انرژی‌ها از منبعی تولید و ساطع می‌شود.
نورها از منابع گوناگونی تولید می‌شوند و هریک از آن‌ها با توجه به منبع خود مشخصات گوناگونی دارند. تا انتهای مقاله حاضر ما را همراهی کنید تا درباره انواع منبع نور طبیعی و فواید آن برای سلامتی بیشتر آشنا شویم.
انواع منبع نور
نور، شکلی از انرژی و فرکانس خاصی از تشعشعات الکترومغناطیسی است که چشم انسان قادر به دیدن آن است. به‌عنوان مثال، زمانی که ما برگی را می‌بینیم و می‌گوییم رنگ آن سبز است، در واقع نوری که از برگ به چشم ما منعکس می‌شود، سبزرنگ است. اگر چه منابع زیادی وجود دارند که برای ما نور تولید می‌کنند، اما انواع منبع نور را می‌توان به 2 دسته تقسیم کرد: منبع نور مصنوعی و منبع نور طبیعی. در ادامه پیشنهاد می‌کنیم مقاله جایگاه نور طبیعی در زندگی انسان را بخوانید.
منبع نور طبیعی
زمانی که صحبت از نور می‌شود، عموما خورشید در ذهن ما مجسم می‌شود. اگر چه خورشید بزرگ‌ترین منبع نور در جهان محسوب می‌شود، اما در کل اجسام زیادی در دنیا وجود دارند که از خودشان نور ساطع می‌کنند و خورشید یکی از آن‌هاست. نور بعضی از این اجسام به زمین می‌رسد و قابل لمس است و نور بعضی‌های دیگر مانند ستاره‌ها- به‌دلیل فاصله زیادی که از زمین دارند- یا اصلا به زمین نمی‌رسد یا مقدار آن بسیار کم است.
منبع نور مصنوعی
منابع نور مصنوعی، منابعی هستند که به‌طور طبیعی در طبیعت وجود ندارند و با استفاده از انرژی الکتریکی و دخالت تکنولوژی تولید می‌شوند. در حقیقت، منبع نور مصنوعی توسط انسان تولید می‌شود و کاملا از منبع نور طبیعی متمایز است. چراغ‌های نئونی، لامپ‌ها و لیزرها، نمونه‌های بسیار خوبی از منبع نور مصنوعی هستند. اگر به پرورش گل‌وگیاه علاقه دارید، مقاله نور مصنوعی برای کاکتوس را از دست ندهید.
در ادامه درباره انواع منبع نور طبیعی و فواید آن بیشتر صحبت خواهیم کرد.
تفاوت انواع منبع نور طبیعی و مصنوعی
اصلی‌ترین و اساسی‌ترین تفاوت نور طبیعی و مصنوعی این است که منابع نور طبیعی در طبیعت یافت می‌شوند؛ درحالی‌که منابع مصنوعی نور با دخالت انسان، به‌کارگیری تکنولوژی و بهره‌مندی از انرژی الکتریکی ساخته می‌شوند.
از دیگر تفاوت‌های این دو منبع، می‌توان به کنترل شدت و مدت زمان تابش اشاره کرد. شما می‌توانید تعیین کنید که لامپ اتاقتان تا چه مدتی روشن بماند و شدت روشنایی آن چقدر باشد. اما روی انواع منبع نور طبیعی هیچ تسلطی ندارید و صرفا در مدت زمانی که این نورها ساطع می‌شوند، می‌توانید از وجود آن‌ها بهره ببرید.
از طرف دیگر، میزان بهره‌مندی از منابع نور مصنوعی (میزان مصرف) ارتباط مستقیمی با میزان نور تولیدشده دارد. اما این مسئله در رابطه با منبع نور طبیعی صدق نمی‌کند. علاوه‌براین، منابع نور طبیعی و مصنوعی از نظر رنگ نوری که ساطع می‌کنند هم، با یکدیگر تفاوت دارند. درحالی‌که منبعی طبیعی مثل خورشید تمامی رنگ‌های رنگین‌کمان را ساطع می‌کند، اما چراغ‌های LED و فلوئورسنت در کل مدت زمان روشن‌بودنشان تنها یک رنگ را ساطع می‌کنند.
مزایای انواع منبع نور طبیعی
به‌طور کلی، بیشتر ما ترجیح می‌دهیم که بیشتر ساعات عمرمان را زیر نور خورشید و نورهای طبیعی سپری کنیم تا زیر تابش نورهای مصنوعی و لامپ‌های ال‌ای‌دی. تحقیقات زیادی نشان داده است که بیشتر افراد طرفدار نور طبیعی هستند و اغلب کارمندان ترجیح می‌دهند که در محل کار خود به منبع نور و مناظر طبیعی دسترسی داشته باشند.
اگر شما هم از جمله کسانی هستید که نور طبیعی آفتاب را ترجیح می‌دهند، باید به شما بگوییم که مزایای نور طبیعی فراتر از جلوه‌بخشیدن به دکوراسیون منزل و باکیفیت‌کردن عکس‌های شما برای اینستاگرام هستند. از جمله مهم‌ترین فواید نور طبیعی برای سلامتی عبارتند از:
1. جذب ویتامین دی
ویتامین دی از جمله ترکیبات مغذی ضروری برای بدن است که از پوکی استخوان، بروز بیماری‌های قلبی، افزایش وزن و انواع سرطان‌ها جلوگیری می‌کند. قرارگرفتن در معرض آفتاب باعث می‌شود که بدن شما ویتامین دی بیشتری جذب کند.
2. درمان افسردگی فصلی
تقریبا 6 درصد از مردم در فصل پاییز به‌طور جدی افسردگی را (که به آن اختلال عاطفی فصلی هم گفته می‌شود)، تجربه می‌کنند. دریافت هرچه بیشتر نور طبیعی به جلوگیری از بروز این تغییرات خلقی کمک می‌کند.
3. بهبود وضعیت خواب
تحقیقات نشان داده است که هر چه افرد بیشتر در معرض نور طبیعی قرار بگیرند، خواب بهتری را تجربه خواهند کرد. از آن‌جایی که سلامت روان و خواب رابطه مستقیمی با یکدیگر دارند، جای تعجب نیست که قرارگرفتن در معرض نور طبیعی بر هر دوی این‌ها تاثیر بگذارد.
4. کاهش خطرات نور فلوئورسنت بر سلامتی
اگر چه انواع لامپ‌های فلوئورسنت (مهتابی) خطرناک نیستند، اما بسیاری باعث افزایش سطوح استرس و بروز افسردگی در برخی افراد می‌شود. علاوه بر این، قرارگیری طولانی‌مدت در معرض نور این لامپ‌ها، باعث افزایش خطر ابتلا به میگرن و افزایش فشار چشم می‌شود.
راهکارهایی ساده برای دریافت بیشتر نور طبیعی
با توجه به فوایدی که نور طبیعی خورشید برای سلامتی دارد، چگونه می‌توانیم از نور خورشید بیشتر بهره‌مند شویم؟ کافی‌ست راهکارهای ساده زیر را به‌کار ببندید:
استفاده از آینه
استفاده از آینه در یک فضای بسته یا اتاق، باعث افزایش انعکاس و جذب نور می‌شود. در حقیقت، نور خورشید از طریق پنجره در آینه منعکس می‌شود و نور بیشتری ایجاد می‌کند. بعضی از متخصصان دکوراسیون داخلی نیز توصیه می‌کنند که علاوه بر آینه، از وسایل دکوری براق فلزی مانند شمعدان‌های برنجی یا دیوارکوب‌های نقره‌ای برای تزئین فضا استفاده شود.
بالا زدن پرده‌ها در طول روز
اگر چه پرده‌ها چشم‌نوازی خارق‌العاده‌ای به دکوراسیون یک فضا می‌بخشند، اما این چشم‌نوازی در برابر فواید بی‌شمار نور طبیعی برای سلامتی به هیچ می‌ماند. در وهله اول سعی کنید از پرده‌های نازک‌تری برای اتاق‌ها استفاده کنید و در قدم دوم در طول روز چند ساعتی پرده‌ها را کنار بزنید تا در معرض نور آفتاب قرار بگیرید. از این طریق، چرخه خواب و بیداریتان هم تنظیم خواهد شد.
انتخاب رنگ مناسب
رنگ سفید بیشتر از سایر رنگ‌ها نور را منعکس می‌کند اما تاکید ما بر این نیست که تمام دیوارها و وسایل خانه‌تان را به رنگ سفید دربیاورید. رنگ‌های روشن نزدیک به سفید مانند رنگ‌های پاستلی، از نظر انعکاس نور مانند رنگ سفید عمل می‌کنند. همچنین، استفاده از فرش‌هایی با رنگ روشن هم در بازتاب بیشتر نور خورشید موثر هستند.
بیرون رفتن
می‌توانید ناهارتان را در فضای باز میل کنید، در یک عصر بهاری خودتان را به یک پیاده‌روی آرام و لذت‌بخش دعوت کنید و یا این‌که قبل از رسیدن به محل کارتان کمی پیاده‌روی کنید تا بیشتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید. همچنین، می‌توانید هرازچندگاهی در فضای باز ورزش کنید تا هم از مزایای ورزش برای بهبود خلق‌وخو بهره‌مند شوید و هم ویتامین دی بیشتری دریافت کنید.
انواع منبع نور طبیعی
منظور از منبع نور، جسمی‌ست که قادر به انتشار پرتوهای نور به محیط است. همان‌طور که گفته شد، منابع نور عموما به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند. اجسامی که نور از خودشان ساطع می‌کنند، به‌عنوان اجسام نورانی شناخته می‌شوند. منابع نور در حقیقت، اجسامی نورانی هستند.
اجسام نورانی که به‌طور طبیعی در طبیعت وجود دارند، به‌عنوان منابع طبیعی نور شناخته می‌شوند. خواص نور ساطع‌شده از منابع طبیعی نور مانند شدت، سرعت انتشار، روشنایی، کنتراست و غیره را نمی‌توان تغییر یا کنترل کرد. انواع منبع نور طبیعی عبارتند از:
خورشید
خورشید، عظیم‌ترین منبع نور در جهان است. اشعه‌های نور خورشید به‌وفور و به‌آسانی در دسترس هستند. وجود نور خورشید برای حیات بسیاری از جانداران ضروری‌ست و فواید بی‌شماری را هم برای سلامتی انسان به‌ارمغان می‌آورد که در مقاله تاثیر نور خورشید بر سلامت ذهن، مفصل درباره آن صحبت کردیم.
رعد و برق
صاعقه و رعد و برق، پدیده‌های طبیعی هستند که به‌دلیل عدم تعادل در بارهای موجود در زمین و ابرها رخ می‌دهند: بارهای منفی (الکترون‌های) ابرها به سمت بارهای مثبت (پروتون‌هایی) که در سطح زمین وجود دارند، جذب می‌شوند. این امر یک تخلیه الکتریکی سریع ایجاد می‌کند که باعث وقوع رعد و برق و ساطع‌شدن نور می‌شود.
حیوانات
بعضی از گونه‌های جانواری مانند کرم شب‌تاب، عروس دریایی، گرزه‌ماهی و … از بدن خود نور ساطع می‌کنند و نمونه‌های بارزی از منبع طبیعی نور محسوب می‌شوند.
گیاهان
عضی از گیاهان مثل قارچ قادر به انتشار نور به محیط اطراف خود هستند. این گیاهانی تحت عنوان گیاهان شب‌تاب شناخته می‌شوند و در دسته منابع طبیعی نور قرار می‌گیرند.
حشرات
انواع کرم‌های شب‌تاب و حشرات مختلف دیگر، به‌طور طبیعی نور به اطراف خود ساطع می‌کنند و نمونه‌های دیگری از منابع طبیعی نور موجود در اطراف ما محسوب می‌شوند.
ستارگان
ستارگان یکی از بهترین و بزرگ‌ترین منابع طبیعی نور در جهان هستند. اما از آن‌جایی که در فاصله بسیار دوری از زمین قرار گرفته‌اند، یا نور آن‌ها اصلا به زمین نمی‌رسد یا مقدار آن بسیار کم است. توجه داشته باشید که بعضی‌ها به غلط ماه را منبع نور طبیعی می‌دانند. ماه منبع نور نیست؛ بلکه نور خورشید جذب‌شده را از خود ساطع می‌کند و درخشندگی و نورپراکنی آن صرفا به‌دلیل بازتاب نور خورشید است.
کلام آخر
نور یکی از ضروری‌ترین بخش‌های زندگی ماست و بدون وجود آن، حیات اصلا معنایی نخواهد داشت. این مولفه ضروری دنیای ما، در حال حاضر از دو منبع نور- طبیعی و مصنوعی- تامین می‌شود که ما در مقاله حاضر با شما درباره انواع منبع نور طبیعی و فواید آن با شما صحبت کردیم. در طول روز چقدر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرید؟
سوالات متداول
آیا لامپ‌های فلوئورسنت برای سلامتی خطرناک هستند؟
خیر، اگرچه لامپ‌های فلوئورسنت باعث ایجاد واکنش‌های استرس‌زا در بدن بعضی افراد می‌شوند، اما به‌طور کلی خطرناک نیستند. فقط در صورت شکستن این لامپ‌ها باید مواظب باشید که جیوه آن با سطح پوست شما تماس پیدا نکند.
آیا ماه از انواع منبع نور طبیعی محسوب می‌شود؟
خیر، ماه تنها نور خورشید را منعکس می‌کند و از خودش نوری تولید نمی‌کند.
نور طبیعی چه فوایدی به‌همراه دارد؟
افزایش جذب ویتامین دی، کاهش علائم افسردگی فصلی و بهبود چرخه خواب، از جمله مهم‌ترین فواید نور طبیعی هستند.